Czym jest norma i zakres wartości referencyjnych?

Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Aby interpretacja wyników badań laboratoryjnych była dla Nas w pełni zrozumiała, warto dowiedzieć się co dokładnie rozumiemy w medycynie laboratoryjnej pod pojęciem normy i przedziału wartości referencyjnych.

Kiedy wynik badania laboratoryjnego jest w normie?

W odniesieniu do wyników badań laboratoryjnych pojęcie normy oznacza, że wynik danego oznaczenia np. poziom hemoglobiny mieści się w przedziale wartości referencyjnych ustalonych przez laboratorium dla danego oznaczenia.

Czym jest przedział wartości referencyjnych?

Definicja przedziału wartości referencyjnych mówi, że jest to przedział pomiędzy dwiema liczbami i zawierający te dwie liczby, obejmuje zazwyczaj 95% wartości referencyjnych. Wartości referencyjne to wszystkie wartości uzyskane w grupie referencyjnej.

A tłumacząc powyższą definicję obrazowo, można powiedzieć, że przedział wartości referencyjnych to zakres, w którym mieści się wynik badania laboratoryjnego u osób zdrowych. Wartości te powinno wyznaczyć każde laboratorium samodzielnie, stąd porównując wyniki badań laboratoryjnych pomiędzy różnymi laboratoriami można zauważyć nieznaczne różnice w zakresie przedziału wartości referencyjnych.

Aby wyznaczyć przedział wartości referencyjnych laboratorium wybiera grupę referencyjną, z uwzględnieniem kilku aspektów takich jak: wiek, płeć czy też stan zdrowia. Grupa referencyjna powinna liczyć przynajmniej 120 zdrowych osób, w takiej grupie badanych przeprowadza się badania a następnie na podstawie uzyskanych wyników i przy pomocy modeli statystycznych ustala się zakres wartości referencyjnych.

Kiedy wynik badania laboratoryjnego jest nieprawidłowy?

Wszystkie niezbędne informacje o wykonanym badaniu laboratoryjnym można znaleźć na wyniku, również informację czy wynik jest prawidłowy lub nieprawidłowy. W tym celu należy zwrócić uwagę na oznaczenia słowne lub strzałki znajdujące się przy wyniku danego parametru.

• Jeśli przy wyniku znajduje się litera N, znak – bądź nie ma żadnego oznaczenia świadczy to o tym, że wynik badania laboratoryjnego jest prawidłowy a więc mieści się w podanym na wyniku zakresie wartości referencyjnych
• Jeśli przy danym oznaczeniu znajduje się litera H bądź ↑ świadczy to o przekroczeniu zakresu wartości referencyjnych, a więc uzyskany wynik jest za wysoki w porównaniu z ustaloną normą i wymaga konsultacji z lekarzem prowadzącym bądź diagnostą laboratoryjnym.
• Jeśli przy danym oznaczeniu znajduje się litera L bądź ↓ świadczy to o zbyt niskim wyniku w porównaniu z zakresem wartości referencyjnych, a więc uzyskany wynik jest za mały w porównaniu z ustaloną normą i wymaga konsultacji z lekarzem bądź diagnostą laboratoryjnym

Jakie są zakresy wartości referencyjnych dla poszczególnych badań laboratoryjnych?

Poniżej przedstawiamy przedziały wartości referencyjnych dla najczęściej zlecanych badań laboratoryjnych, a więc wartości, w których powinny się mieścić wyniki badań zdrowych osób.

Zakres wartości referencyjnych dla badań biochemicznych krwi

Zakres wartości referencyjnych dla badania ogólnego moczu

Zakres wartości referencyjnych dla badania osadu moczu

Zakres wartości referencyjnych dla badania biochemicznego moczu

Zakres wartości referencyjnych dla badań hematologicznych

Zakres wartości referencyjnych dla badań układu krzepnięcia

Marta Zacharczuk

Doktor nauk medycznych, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na
kierunku analityka medyczna (medycyna laboratoryjna). Aktualnie związana z Kliniką Hematologii i
Transplantacji Szpiku Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego, gdzie pracuje na stanowisku młodszego
asystenta, na co dzień zajmując się diagnostyką genetyczną pacjentów z chorobami
hematologicznymi. Aktywny uczestnik wielu konferencji naukowych oraz autor licznych publikacji
naukowych, również tych o zasięgu międzynarodowym. Laureatka „Diamentowego Grantu”
przyznanego przez Ministerstwo Nauki oraz Szkolnictwa Wyższego, w ramach, którego zrealizowała
swoją pracę doktorską na Wydziale Lekarskim (Katedra Medycyny Sądowej) Uniwersytetu
Medycznego we Wrocławiu. Wolne chwile spędza aktywnie, na rowerze bądź boisku do squasha.

Medycyna to nie tylko praca, ale również pasja, dlatego wciąż poszerzam swoją wiedzę, uczestnicząc
w różnych szkoleniach. Wiedza przekazywana za pośrednictwem Naszego serwisu ma przybliżyć
medycynę każdemu pacjentowi i pozwolić odpowiedzieć na nurtujące pytania.

Jeśli mają Państwo pytania, bądź interesuje Was dany temat, zapraszam do kontaktu mailowego.

Więcej artykułów i porad:

17-hydroksykortykosteroidy w DZM Jak interpretować wynik badania laboratoryjnego? 17 hydroksyprogesteron- opis badania, wskazania, interpretacja wyniku Krew w kale – przyczyny, testy na krew utajoną w kale, leczenie ACTH (hormon adrenokortykotropowy) – opis badania, wskazania do wykonania, interpretacja wyniku Alfa-fetoproteina (AFP) – opis badania, wskazania do wykonania, interpretacja wyniku Aktywność anty-Xa – opis badania, wskazania do wykonania, norma, interpretacja wyników, cena ARO (aktywność reninowa osocza) – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Albumina – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Aldolaza – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Rodzaje testów na koronawirusa (COVID 19) – jak działają i czym się różnią? Aldosteron- opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Testosteron – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena