Jak interpretować wynik badania laboratoryjnego?

Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Interpretacja wyników badań laboratoryjnych dla wielu pacjentów jest bardzo trudna. Zwykle najpierw sprawdzamy czy wartość liczbowa Naszego wyniku mieści się w podanym obok zakresie wartości referencyjnych. Jeśli tak, jesteśmy uspokojeni uzyskanym wynikiem.

Problem pojawia się jednak w sytuacji gdy Nasz wynik jest „za wysoki” lub „za niski”. Zanik wpadniemy w panikę pamiętajmy jednak o kilku zasadach.

• Nigdy nie „leczymy” wyniku! Co to znaczy? Za wysoki lub za niski „wynik” danego parametru nie oznacza od razu choroby. Możemy mieć do czynienia z różnymi czynnikami przedlaboratoryjnymi, które wpłynęły na wynik badania.

Przykład? Gdy Jan Kowalski wykona badanie poziomu glukozy we krwi po posiłku, jego poziom glukozy może wynieść ponad 200mg/dl (wartości prawidłowe 55-126mg/dl), nie znaczy, to, że Jan Kowalski ma cukrzycę. Zawyżony wynik jest spowodowany niewłaściwym przygotowaniem pacjenta do badań. Temat ten szerzej omawiamy w jednym z artykułów.

• Podane na wyniku wartości referencyjne odnoszą się zwykle do dorosłych, zdrowych osób. W przypadku gdy pacjentem jest małe dziecko lub osoba w wieku podeszłym, możemy zauważyć odchylenia od normy. Nieprawidłowe wyniki nie świadczą o chorobie, a np. o słabo rozwiniętym układzie odpornościowym u dzieci. Więcej na ten temat znajdziecie Państwo z zakładce „odrębności”
• Nie porównujmy wyników badań, które zostały wykonane w różnych laboratoriach. Powodem są często różne metody diagnostyczne, którymi posługują się laboratoria, powoduje to, że ten sam pacjent może otrzymać różne wyniki tego samego parametru (np. poziom białka całkowitego) w dwóch różnych laboratoriach. Oczywiście nie oznacza to, że któreś z laboratoriów popełnia błąd. Dlatego właśnie każde z laboratoriów powinno określać własne zakresy wartości referencyjnych, dostosowane do metod diagnostycznych, którymi posługują się w swojej codziennej pracy.
• Pamiętajmy, że badania laboratoryjne zwykle powinno się interpretować grupowo a nie pojedynczo. Przykład?

Pan Jan Kowalski chce kontrolnie wykonać morfologię krwi, otrzymuje wynik. W pierwszej kolejności powinien zwrócić uwagę na główne parametry czyli hemoglobinę, hematokryt, liczbę krwinek czerwonych, liczbę krwinek białych, liczbę płytek krwi, skład odsetkowy komórek. Jeśli te wartości będą prawidłowe a podwyższony będzie parametr PDW lub RDW, pan Jan Kowalski nie powinien się tym martwić. Dlaczego? Ponieważ podwyższenie lub obniżenie tylko i wyłącznie wskaźników PDW lub RDW w przypadku morfologii krwi może mieć związek z „techniczną” stroną wykonywania badań i nie musi oznaczać choroby.

Marta Zacharczuk

Doktor nauk medycznych, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na
kierunku analityka medyczna (medycyna laboratoryjna). Aktualnie związana z Kliniką Hematologii i
Transplantacji Szpiku Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego, gdzie pracuje na stanowisku młodszego
asystenta, na co dzień zajmując się diagnostyką genetyczną pacjentów z chorobami
hematologicznymi. Aktywny uczestnik wielu konferencji naukowych oraz autor licznych publikacji
naukowych, również tych o zasięgu międzynarodowym. Laureatka „Diamentowego Grantu”
przyznanego przez Ministerstwo Nauki oraz Szkolnictwa Wyższego, w ramach, którego zrealizowała
swoją pracę doktorską na Wydziale Lekarskim (Katedra Medycyny Sądowej) Uniwersytetu
Medycznego we Wrocławiu. Wolne chwile spędza aktywnie, na rowerze bądź boisku do squasha.

Medycyna to nie tylko praca, ale również pasja, dlatego wciąż poszerzam swoją wiedzę, uczestnicząc
w różnych szkoleniach. Wiedza przekazywana za pośrednictwem Naszego serwisu ma przybliżyć
medycynę każdemu pacjentowi i pozwolić odpowiedzieć na nurtujące pytania.

Jeśli mają Państwo pytania, bądź interesuje Was dany temat, zapraszam do kontaktu mailowego.

Więcej artykułów i porad:

17-hydroksykortykosteroidy w DZM Czym jest norma i zakres wartości referencyjnych? 17 hydroksyprogesteron- opis badania, wskazania, interpretacja wyniku Krew w kale – przyczyny, testy na krew utajoną w kale, leczenie ACTH (hormon adrenokortykotropowy) – opis badania, wskazania do wykonania, interpretacja wyniku Alfa-fetoproteina (AFP) – opis badania, wskazania do wykonania, interpretacja wyniku Aktywność anty-Xa – opis badania, wskazania do wykonania, norma, interpretacja wyników, cena ARO (aktywność reninowa osocza) – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Albumina – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Aldolaza – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Rodzaje testów na koronawirusa (COVID 19) – jak działają i czym się różnią? Aldosteron- opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Testosteron – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena