Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Brak siły, motywacji,energii trwający dłuższy czas może być oznaką zespołu przewlekłego zmęczenia.To do dziś słabo poznane schorzenie może dotyczyć wielu osób. Jakie są przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia? Jakie objawy daje choroba? Z czym można pomylić zespół przewlekłego zmęczenia? Czy istnieje skuteczne leczenie tej choroby? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.

Zespół przewlekłego zmęczenia

Czym jest zespół przewlekłego zmęczenia?

Zespół przewlekłego zmęczenia (inaczej CFS – chronic fatigue syndrom) to zaburzenie objawiające się przewlekłym zmęczeniem, trwającym ponad sześć miesięcy, któremu towarzyszą inne objawy.

Według danych epidemiologicznych zespół ten dotyczy od 0,002% do 1% populacji, dokładne dane zależą od tego jak restrykcyjnymi kryteriami posługiwano się przy rozpoznaniu. Najczęściej choroba ta dotyczy kobiet rasy białej, w  wieku około trzydziestu lat, wykształconych, ambitnych. Często również CFS towarzyszy innemu poważnemu zaburzeniu jakim jest depresja.

Pacjenci cierpiący na zespół przewlekłego zmęczenia często spotykają się z niezrozumieniem ze strony otoczenia, które objawy choroby może przypisywać zwykłemu lenistwu. Tymczasem nieleczony CSF co może doprowadzić do zaburzeń emocjonalnych i psychicznych a w rezultacie problemów z codziennym funkcjonowaniem czy też utraty pracy.

Jakie są przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia?

Do tej pory nie udało się zidentyfikować przyczyny powstawania zespołu przewlekłego zmęczenia. Według niektórych hipotez CFS może mieć związek z zakażeniem wirusem Epstein-Barr (EBV), cytomegalowirusem (CMV),wirusem odry oraz wirusem różyczki. Teorie tą oparto na wyższym poziomie przeciwciał przeciwko tym wirusom u pacjentów z CSF. Inne źródła wiążą występowanie zespołu przewlekłego zmęczenia z infekcjami bakteryjnymi czy też toksoplazmozą.

Z drugiej strony uważa się, że na występowanie tego schorzenia narażone są osoby prowadzące niezdrowy tryb życia, żyjące w stresie,narażone na syndrom wypalenia zawodowego, cierpiące na urazy psychiczne z dzieciństwa.

Wśród innych możliwych koncepcji wymienia się: tło genetyczne, upośledzoną czynność kory nadnerczy, zaburzenia rytmu okołodobowego, niski stosunek kwasów tłuszczowych omega 3 do omega 6 oraz niskie stężenie cynku. Żadna z wymienionych przyczyn nie została jednak jednoznacznie potwierdzona w badaniach naukowych.

Jakie są objawy zespołu przewlekłego zmęczenia?

Do rozpoznania zespołu przewlekłego zmęczenia konieczne jest występowanie objawów klinicznych należących do tak zwanych kryteriów dużych i małych. Aby stwierdzić CSF konieczne jest spełnienie kryterium dużego oraz 4 z 8 objawów należących do kryteriów małych.

Kryterium duże to:

  • stałe lub nawrotowe uczucie zmęczenia trwające ponad 6 miesięcy u osoby, u której nie występowały wcześniej podobne objawy.Zmęczenie nie ustępuje pomimo odpoczynku i w istotny sposób wpływa na aktywność zawodową, społeczną i osobistą chorego.

Kryteria małe:

  • zaburzenia pamięci lub koncentracji
  • ból gardła
  • powiększenie węzłów chłonnych pachowych lub szyjnych
  • bóle mięśni
  • bóle wielu stawów
  • bóle głowy o niespotykanym do tej pory charakterze
  • bezsenność lub sen nie dający wypoczynku
  • złe samopoczucie po wysiłku trwające ponad 24 godziny

U pacjentów z CFC może występować również: przewlekły kaszel, dzwonienie w uszach, płytki oddech, biegunka, nudności, bóle brzucha,zawroty głowy, uczucie suchości w ustach. Wymienione objawy nie są jednak konieczne do rozpoznania choroby.

Istnieją również kryteria dzięki, którym można wykluczyć u pacjenta zespół przewlekłego zmęczenia, a należą do nich:

  • podejrzenie lub rozpoznany, aktywny proces chorobowy
  • zaburzenia depresyjne dwubiegunowe, schizofrenia(z wyjątkiem jednobiegunowego zaburzenia nastroju)
  • zespoły otępienne
  • anoreksja i bulimia
  • uzależnienie od alkoholu lub innych związków psychoaktywnych
  • otyłość znacznego stopnia

Zespół przewlekłego zmęczenia czy inna choroba ?

Zmęczenie to objaw bardzo subiektywny mogący towarzyszyć wielu innym chorobom, dlatego w diagnostyce CFS konieczne jest wykluczenie innych chorób. Należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który przeprowadzi szczegółowy wywiad oraz zleci dodatkowe badania mające na celu wyeliminowanie innych przyczyn przewlekłego zmęczenia.

Do badań laboratoryjnych, które należy wykonać w diagnostyce zespołu przewlekłego zmęczenia należą: morfologia krwi obwodowej, OB., ASPAT, ALAT, stężenie białka całkowitego, albuminy, fosfatazy alkalicznej, wapnia,fosforu, glukozy, mocznika, elektrolitów, kreatyniny, poziom hormonów tarczycy,badanie moczu, obecność przeciwciał przeciwjądrowych, poziom kortyzolu w surowicy, obecność czynnika reumatoidalnego, stężenie immunoglobulin, próba tuberkulinowa oraz badania serologiczne w kierunku HIV.

Wyniki powyższych badań pozwolą na wykluczenie innych chorób takich jak:

  • choroby endokrynologiczne – choroba Addisona, zespół Cushinga, niewydolność nadnerczy, cukrzyca, nadczynność lub niedoczynność tarczycy
  • niedokrwistość
  • choroby zakaźne – borelioza, gruźlica, AIDS,przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby
  • choroby neurologiczne – stwardnienie rozsiane,choroba Parkinsona, narkolepsja (nagłe, nieprzewidywalne zasypianie), otępienie
  • choroby reumatologiczne – fibromialgia, zapalenie wielomięśniowe, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Sjögrena, polimialgia reumatyczna
  • celiakia
  • niewydolność serca – szczególnie gdy objawom towarzyszy ból w klatce piersiowej
  • zatrucie metalami ciężkimi
  • bezdech senny
  • choroba nowotworowa – szczególnie gdy występuje spadek masy ciała i powiększenie węzłów chłonnych
  • choroby płuc

Jak leczy się zespół przewlekłego zmęczenia?

Do tej pory nie opracowano jasnych standardów leczenia CFS,nie dysponujemy również jednym lekiem, który skutecznie wyeliminowałby wszystkie objawy choroby. Dlatego też leczenie zespołu przewlekłego zmęczenia jest wielokierunkowe i uwzględnia:

  • leczenie farmakologiczne – w leczeniu CFS stosuje się leki przeciwbólowe oraz przeciwdepresyjne, które mają złagodzić objawy choroby
  • psychoterapię – często u pacjentów z CFS stosuje się terapię poznawczo – behawioralną. Terapia ta jest długa, wymaga zaangażowania ze strony terapeuty oraz chorego, a polega na podkreślaniu roli myślenia chorego, które wpływa na jego postępowanie. 
    W trakcie psychoterapii istotne jest wyznaczanie kolejnych celów (większej aktywności zawodowej, towarzyskiej),informowanie pacjenta o przebiegu choroby, zachęcanie do aktywności w nowych dziedzinach i stosowanie technik relaksacyjnych .
  • rehabilitację – w zespole przewlekłego zmęczenia sprawność mięśni jest prawidłowa jednak uczucie zmęczenia odbiera chęć do aktywności. Stopniowe zwiększanie aktywności fizycznej pod okiem fizjoterapeuty może poprawić codzienne funkcjonowanie i z czasem wyeliminować uczucie zmęczenia.
5/5 - (3 votes)

Więcej artykułów i porad:

No related posts.