Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

badanie Koronarografia

Czym jest koronarografia?

Koronarografia (inaczej cewnikowanie tętnic wieńcowych lub angiografia wieńcowa) to inwazyjne badanie diagnostyczne pozwalające na zobrazowanie tętnic wieńcowych oraz ocenę ewentualnych zwężeń spowodowanych przez miażdżycę. Tętnice wieńcowe to bardzo ważne naczynia krwionośne doprowadzające krew do komórek mięśnia sercowego, w przypadku zwężenia tętnic przez powstałe blaszki miażdżycowe, (czyli złogi cholesterolu i komórek układu odpornościowego) dochodzi do niedokrwienia mięśnia sercowego. Blaszki miażdżycowe stanowią „przeszkodę” na drodze transportu tlenu i substancji odżywczych, co sprawia, że serce nie ma „paliwa” napędzającego jego pracę.

Tętnice wieńcowe nie są widoczne na klasycznych zdjęciach RTG, stąd do oceny ich kondycji niezbędne jest podanie środka cieniującego, czyli kontrastu. Pod wpływem działania promieni rentgenowskich możliwe jest uwidocznienie nie tylko tętnic, ale również wszelkich odgałęzień, a powstały obraz przypomina „układ dróg na mapie”.

Należy również pamiętać, że koronarografia to zabieg specjalistyczny, wykonywany tylko na zlecenie lekarza, w specjalistycznym szpitalu posiadającym pracownię hemodynamiki.

Wynik koronarografii może być następujący:

  • Stwierdza się prawidłowy przepływ krwi w tętnicach
  • Stwierdza się nieistotne zwężenia ( to znaczy takie, które nie utrudniają przepływu krwi w naczyniach)
  • Stwierdza się istotne zwężenia ( to znaczy takie, które utrudniają przepływ krwi w naczyniach) lub całkowite zamknięcie tętnicy

Jakie są wskazania do wykonania koronarografii?

Koronarografia to inwazyjny zabieg, wykonywany w ściśle określonych sytuacjach klinicznych, po konsultacji z lekarzem. W zależności od schorzenia i objawów klinicznych badanie to może być wykonywane w trybie planowym (np. przed planowanym zabiegiem, w diagnostyce) lub w trybie pilnym (w przypadku zawału serca). Wskazaniem do wykonania koronarografii jest:

  • Diagnostyka choroby wieńcowej u pacjentów zgłaszających charakterystyczne bóle w klatce piersiowej
  • Zawał serca (aktywny lub przebyty)
  • Nabyta lub wrodzona wada serca (koronarografię wykonuje się przed planowanym zabiegiem kardiochirurgicznym)
  • Choroba niedokrwienna powodująca niewydolność serca
  • Tętniak aorty wstępującej (koronarografię wykonuje się przed planowanym zabiegiem kardiochirurgicznym)
  • Kardiomiopatia przerostowa z dławicą piersiową
  • Nagłe zatrzymanie krążenia o nieustalonej przyczynie
  • Występowanie zaburzeń rytmu serca
  • Przeszczep serca (koronarografię wykonuje się przed planowanym zabiegiem kardiochirurgicznym)

Jak przygotować się do zabiegu koronarografii?

Przygotowanie do koronarografii nie jest skomplikowane. Przed zabiegiem pacjent przechodzi dokładne badanie lekarskie a także wykonywane są dodatkowe badania:

  • Badanie EKG
  • Echo serca
  • RTG klatki piersiowej
  • Oznaczenie grupy krwi
  • Badania laboratoryjne obejmujące morfologię krwi, stężenie kreatyniny, stężenie potasu, parametry krzepnięcia krwi

Warto również pamiętać o kilku ważnych zagadnieniach:

  • Należy stosować wszystkie przepisane przez lekarza leki, chyba, że po konsultacji lekarskiej podjęta zostanie decyzja o ich odstawieniu. Zwykle przed zabiegiem koronarografii zalecane jest odstawienie leków przeciwzakrzepowych, takich jak acenokumarol i warfaryna.
  • Zwykle nakłuwana jest tętnica udowa, stąd pacjenci proszeni są o wygolenie okolicy obu pachwin
  • Na badanie należy zgłosić się na czczo, ostatni posiłek należy spożyć do godziny 18 dnia poprzedniego.
  • Jeśli koronarografia ma zostać wykonana w trybie planowym warto przed zabiegiem zaszczepić się przeciwko WZW B (wirus zapalenia wątroby powodujący żółtaczkę zakaźną)

Jak wygląda koronarografia?

Koronarografia to inwazyjne badania trwające około 30 do 60 minut. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Po znieczuleniu miejsca wkłucia, którym jest tętnica udowa w pachwinie lub tętnica promieniowa w dolnej części przedramienia, lekarz wykonuje niewielkie nacięcie mające na celu wprowadzenie cewnika (cienkiej, giętkiej rurki) do tętnicy. Cewnik przesuwany jest w stronę serca, do aorty, a następnie w pobliże ujścia tętnic wieńcowych. Przez cały czas przy pomocy promieni rentgenowskich lekarz kontroluje położenie cewnika, gdy ma pewność, że cewnik znajduje się w tętnicy wieńcowej, podaje, również za pomocą cewnika, środek kontrastowy. Samo podawanie kontrastu jest rejestrowane za pomocą filmu nazywanego fachowo angiogramem. To właśnie angiogram pokazuje przepływ krwi w naczyniach serca, a więc gdzie „wędruje” środek kontrastowy, oraz pozwala na uwidocznienie zwężeń lub innych anomalii w tętnicach.

Stan pacjenta w trakcie koronarografii jest monitorowany poprzez zapis EKG oraz pomiar ciśnienia tętniczego krwi.

W zależności od tego, jaki jest wynik koronarografii lekarz podejmuje dalsze decyzje. Jeśli koronarografia nie uwidoczni zaburzeń w przepływie krwi nie ma konieczności podejmowania dodatkowych kroków. Również w przypadku niewielkich zaburzeń w przepływie krwi przez tętnice wieńcowe zwykle nie ma konieczności wykonywania innych zabiegów, a pacjent jest leczony w sposób zachowawczy. Oznacza to zmianę stylu życia oraz stosowanie odpowiednich leków. Jeśli podczas badania okaże się, że w tętnicach obecne są zwężenia istotnie upośledzające przepływ krwi konieczne jest podjęcie dodatkowych kroków, którymi zwykle są zabiegi na tętnicach wieńcowych. W przypadku nasilonych zmian miażdżycowych można wykonać:

  • Angioplastykę wieńcową (balonikowanie, stentowanie) – zabieg ten polega na wszczepieniu do tętnicy niewielkiej sprężynki, która rozszerza naczynia krwionośne, umożliwiając prawidłowy przepływ krwi
  • Operację pomostowania aortalno-wieńcowego (by-passy) – operacja ta polega na stworzeniu nowego połączenia pomiędzy aortą a tętnicą wieńcową, tak, aby płynąca krew omijała zablokowane naczynie i mogła przepływać nową drogą

Jakie są przeciwwskazania do wykonania koronarografii?

W przypadku każdego inwazyjnego badania istnieją przeciwwskazania do jego wykonania u niektórych pacjentów. Koronarografii nie powinno wykonywać się u pacjentów cierpiących na:

  • Zaawansowaną niewydolność nerek
  • Obrzęk płuc
  • Ciężką skazę krwotoczną
  • Czynne krwawienia z przewodu pokarmowego
  • Świeżo przebyty udar mózgu
  • Niedokrwistość
  • Ciężkie nadciśnienie tętnicze
  • Znaczne zaburzenia elektrolitowe
  • Zapalenie wsierdzia
  • Niewyrównaną cukrzycę

Oczywiście zdarza się, że pomimo wymienionych wyżej chorób lekarz decyduje się na wykonanie badania, ma to miejsce, gdy korzyści wynikające z przeprowadzenia koronarografii są znacznie większe niż ryzyko związane z istniejącą chorobą.

Jak postępować po zabiegu koronarografii?

Koronarografia to zabieg inwazyjny, wiąże się, więc zwykle z kilkudniowym pobytem pacjenta w szpitalu. Sam zabieg nie trwa długo, maksymalnie do 60 minut. Jeśli w trakcie zabiegu nakłuwano tętnice udową zaleceniem dla pacjentów po zabiegu jest leżenie płasko na plecach przez kilkanaście godzin, aby tętnic mogła się zagoić. Dalsze postępowanie zależy od wyniku koronarografii, ale również od postawionego rozpoznania.

Jakie mogą być powikłania koronarografii?

Powikłania po zabiegu koronarografii zdarzają się bardzo rzadko a sam zabieg jest stosunkowo bezpieczny. Powikłania częściej zdarzają się wśród starszych pacjentów, w ciężkim stanie, z chorobami współistniejącymi. Do możliwych powikłań koronarografii zaliczamy:

  • Uszkodzenie tętnicy udowej lub promieniowej, (czyli tętnicy, która była nakłuwana w celu wprowadzenia cewnika)
  • Uszkodzenie tętnicy wieńcowej
  • Zaburzenia rytmu serca
  • Udar mózgu
  • Nefropatię kontrastową (uszkodzenie nerek spowodowane podaniem środka cieniującego)
  • Zawał serca
  • Zatrzymanie akcji serca

Pamiętajmy jednak, że ryzyko poważnych powikłań jest bardzo małe i wynosi mniej niż 1%.

5/5 - (3 votes)

Więcej artykułów i porad:

badanie sercaCewnikowanie serca – opis badania, wskazania, przygotowanie, przeciwwskazania, powikłania serce badanieEchokardiografia (echo) serca – wskazania, przeciwwskazania, przebieg badania, przygotowanie, interpretacja wyników badanie EKGElektrokardiogram (EKG) – wskazania, opis badania, przygotowanie, interpretacja wyników, powikłania Ciśnienie tętnicze krwiCiśnienie tętnicze krwi – definicja, prawidłowe wartości, interpretacja wyniku Próba wysiłkowaPróba wysiłkowa – przebieg badania, wskazania, przeciwwskazania, interpretacja wyniku, powikłania Czym jest scyntygrafia serca i naczyń?Scyntygrafia serca i naczyń – przebieg badania, wskazania, przeciwwskazania, interpretacja wyniku, powikłania Default ThumbnailBadanie per rectum – przebieg badania, wskazania, przeciwwskazania, interpretacja, powikłania