Zaktualizowano: 24 października.2022 r.
Statystyki pozostają nieubłagane – każdego roku na raka piersi w Polsce umiera około 5 tysięcy kobiet. Wiele z tych kobiet można było uratować, wystarczyło proste samobadanie piersi w domowym zaciszu. W jaki sposób przeprowadzić samobadanie piersi, na co zwrócić uwagę? Co powinno skłonić Nas do wizyty u ginekologa?
Badaj piersi regularnie!
Samobadanie piersi ma ogromną rolę we wczesnym wykrywaniu zarówno łagodnych jak i złośliwych zmian w piersiach. Kobieta najlepiej zna swoje ciało i potrafi dostrzec wszelkie nieprawidłowości. Według danych literaturowych 80% zmian jest wykrywanych przez same kobiety bądź ich partnerów. Uważa się, że padanie palpacyjne może być dokładniejsze niż USG czy też mammografia, pod warunkiem, że będzie wykonywane regularnie w tych samych dniach cyklu miesiączkowego. Należy również pamiętać, że większość guzków to łagodne zmiany – torbiele, włókniaki czy też tłuszczaki.
Jakie guzki można wykryć podczas samobadania piersi?
Uważa się, że regularnie badając piersi kobieta może wykryć guzki wielkości około 1cm, to bardzo ważne, ponieważ guzki, które nie przekraczają 2 cm są niemal w 100% wyleczalne, a kobiety, u których wykryto raka piersi w I stadium zaawansowania zwykle kwalifikują się do leczenia oszczędzającego niewymagającego amputacji chorej piersi.
Kto jest narażony na zachorowanie na raka piersi?
Niestety rak piersi atakuje coraz młodsze kobiety. Nie możemy ze 100% pewnością stwierdzić, kto zachoruje, jednak na podstawie badań naukowych uważa się, że czynnikami predysponującymi do rozwoju nowotworu są:
- Mutacja w genach BRCA1, BRCA2, CHEEK2 (nawet 10 krotnie wyższe ryzyko zachorowania na raka piersi u nosicielek zmutowanego genu)
- Nadwaga
- Palenie papierosów
- Przewlekły stres
- Wysokoprzetworzona żywność
- Brak aktywności fizycznej
Czy każdy guzek to rak piersi?
Oczywiście, że nie! W medycynie określenie guzek obejmuje każdą zmianę zarówno łagodną jak i złośliwą, jednak tak jak wspominaliśmy powyżej około 80% guzków to zmiany łagodne, mające związek zwykle z zaburzeniami hormonalnymi. U młodych kobiet często spotykamy gruczolakowłókniaki i dysplazje piersi (torbiele, rozrosty gruczołów i tkanki łącznej, brodawczaki wewnątrzprzewodowe, guzy liściaste), wszystkie wymienione zmiany mają niezłośliwy charakter.
Kiedy wykonać samobadanie piersi?
Badanie to powinna wykonywać każda kobieta po 20 roku życia, co miesiąc, najlepiej w tym samym dniu cyklu miesiączkowego (6-9 dzień cyklu). Unikajmy wykonywania tego badania podczas miesiączki z uwagi na wahania hormonów, uczucie bolesności i nadwrażliwości piersi.
Jak wygląda samobadanie piersi?
Badanie to możemy podzielić na dwa etapy, pierwszy etap to dokładne obejrzenie piersi przed lustrem:
- Dokładnie oglądamy piersi unosząc ręce do góry, a następnie opuszczając swobodnie ramiona
- Piersi oglądamy również stojąc bokiem do lustra zarówno z prawej jak i z lewej strony
- Ściskamy brodawkę sutkową i obserwujemy czy nie wydobywa się z niej żadna wydzielina
- Pochylając się do przodu sprawdzamy czy nie ma widocznych pofałdowań skóry, zmian w kształcie piersi, wciągnięcia brodawek
Drugą część badania przeprowadzamy w pozycji leżącej, kładąc się wygodnie na plecach, dokładnie opuszkami 3 środkowych, wyprostowanych palców badamy najpierw jedną potem drugą pierś:
- Kładziemy prawą rękę pod głową, lewą dłonią wykonujemy badanie prawej piersi – okrężnymi, półkolistymi ruchami uciskamy każde miejsce, tak, aby zbadać całą pierś
- Kładziemy lewą rękę pod głowę, prawą dłonią wykonujemy badanie lewej piersi – ponownie okrężnymi, półkolistymi ruchami uciskamy każde miejsce, tak, aby zbadać całą pierś
- Sprawdzamy czy węzły chłonne pachowe nie są powiększone
Kiedy zgłosić się do lekarza?
W przypadku zauważenia któregoś z poniższych objawów niezbędne jest jak najszybsze skonsultowanie się z ginekologiem bądź lekarzem pierwszego kontaktu:
- Piersi są nierówne, wyraźnie zmieniły kształt, wielkość
- Zmianie uległ wygląd brodawki sutkowej – jest wciągnięta, nienaturalnie stercząca
- Skóra na piersi uległa pofałdowaniu, zaczerwienieniu, pomarszczeniu
- Z piersi wycieka płyn
- Pojawił się obrzęk w okolicy ramienia
- Żyłki na piersiach uległy poszerzeniu
Samobadanie piersi to najprostszy i najtańszy sposób na poskromienie groźnego przeciwnika, jakim może być rak piersi. Tylko wczesne wykrycie daje szansę na całkowite wyleczenie.
Doktor nauk medycznych, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na
kierunku analityka medyczna (medycyna laboratoryjna). Aktualnie związana z Kliniką Hematologii i
Transplantacji Szpiku Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego, gdzie pracuje na stanowisku młodszego
asystenta, na co dzień zajmując się diagnostyką genetyczną pacjentów z chorobami
hematologicznymi. Aktywny uczestnik wielu konferencji naukowych oraz autor licznych publikacji
naukowych, również tych o zasięgu międzynarodowym. Laureatka „Diamentowego Grantu”
przyznanego przez Ministerstwo Nauki oraz Szkolnictwa Wyższego, w ramach, którego zrealizowała
swoją pracę doktorską na Wydziale Lekarskim (Katedra Medycyny Sądowej) Uniwersytetu
Medycznego we Wrocławiu. Wolne chwile spędza aktywnie, na rowerze bądź boisku do squasha.
Medycyna to nie tylko praca, ale również pasja, dlatego wciąż poszerzam swoją wiedzę, uczestnicząc
w różnych szkoleniach. Wiedza przekazywana za pośrednictwem Naszego serwisu ma przybliżyć
medycynę każdemu pacjentowi i pozwolić odpowiedzieć na nurtujące pytania.
Jeśli mają Państwo pytania, bądź interesuje Was dany temat, zapraszam do kontaktu mailowego.
Więcej artykułów i porad:
Diagnostyka niepłodności- Przygotowanie do badania nasienia
Badanie nasienia (spermiogram) część I
Cytologia – wskazania do wykonania, przebieg badania, interpretacja wyniku
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) – wskazania, przeciwwskazania, stosowane preparaty, działania niepożądane
Niepłodność- definicja, przyczyny, leczenie, rekomendacje