Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Badanie poziomu 17 hydroksyprogesteronu może zostać zlecone przez ginekologa bądź endokrynologa przy podejrzeniu zaburzeń hormonalnych u pacjenta. Czym jest 17 hydroksyprogesteron? Jakie są przedziały referencyjne dla tego badania? Co oznacza podwyższony poziom 17 hydroksyprogesteronu?

17-hydroksyprogesteron interpretacja wyników przez lekarza

Czym jest 17  hydroksyprogesteron?

17-hydroksyprogesteron (17-OHP) należy do hormonów steroidowych, jest wydzielany głównie przez korę nadnerczy ale również w niewielkich ilościach przez jajniki i jądra a w przypadku kobiet w ciąży również przez łożysko. 17-hydroksyprogesteron powstaje w Naszym organizmie z cholesterolu, sam w sobie nie jest aktywnym hormonem ale zostaje przekształcony w inne hormony, między innymi kortyzol. To właśnie kortyzol jest jednym z kluczowych hormonów regulujących pracę Naszego organizmu. Wspomaga on rozkład białek, glukozy, lipidów,, utrzymuje właściwe ciśnienie krwi oraz wpływa na pracę układu odpornościowego.

Kiedy należy zbadać poziom 17 hydroksyprogesteronu?

Badanie to wykonuje się u noworodków jako test przesiewowy w kierunku wrodzonego przerostu nadnerczy oraz u dzieci i dorosłych z objawami klinicznymi przerostu nadnerczy. Wrodzony przerost nadnerczy to choroba uwarunkowana genetycznie, aby doszło do wystąpienia objawów klinicznych u dziecka jego rodzice muszą być nosicielami nieprawidłowego genu (wtedy u rodziców nie stwierdzimy żadnych nieprawidłowych objawów) bądź sami cierpieć na tą chorobę. Nieprawidłowości genetyczne prowadzą do zaburzeń w przemianach biochemicznych kortyzolu, w rezultacie czego dochodzi do gromadzenia się 17 hydroksyprogesteronu we krwi. Niepokojącymi objawami klinicznymi u noworodków są nieprawidłowo rozwinięte genitalia, a  w przypadku młodzieży i dorosłych przedwczesne dojrzewanie płciowe, zaburzenia miesiączkowania, hirsutyzm (nadmierne owłosienie u kobiet) oraz wirylizacja (rozwój cech męskich u kobiet na skutek zaburzeń hormonalnych). Dokładne objawy kliniczne, patomechanizm oraz możliwe sposoby leczenia dostępne są w artykule na temat wrodzonego przerostu nadnerczy.

Poziom 17 hydroksyprogesteronu jest również istotny u pacjentów leczonych z powodu wrodzonego przerostu nadnerczy w celu oceny skuteczności stosowania terapii zastępczej kortyzolem.

Czy do badania należy się odpowiednio przygotować?

Badanie poziomu 17 hydroksyprogesteronu nie wymaga specjalnego przygotowania do badania. Należy jednak pamiętać o kilku zasadach:

  • zaleca się pobieranie krwi we wczesnych godzinach porannych
  • u kobiet może zachodzić konieczność pobrania krwi w określonej fazie cyklu miesiączkowego (najlepiej 1-6 dzień po miesiączce)
  • nie powinno się wykonywać badani w przypadku terapii sterydami
  • w przypadku noworodków krew pobiera się poprzez nakłucie pięty

Jakie są prawidłowe wartości 17 hydroksyprogesteronu?

  • U osób dorosłych poziom 17 hydroksyprogesteronu nie powinin przekraczać 6 nmol/l
  • Wartości pomiędzy 6-24 nmol/l to wartości niepewne, zaleca się wykonanie dodatkowego testu z ACTH (badanie to polega na sprawdzeniu poziomu kortyzolu we krwi pacjenta przed i po podaniu syntetycznego hormonu ACTH, jeśli mamy do czynienia z wrodzonym przerostem nadnerczy po podaniu ACTH poziom 17 hydroksyprogesteronu wzrośnie)
  • W przypadku nieznacznie podwyższonych wartości można też zbadać aktywność reninową osocza oraz sprawdzić poziom testosteronu i androstendionu
  • Wartości powyżej 24 nmol/l uznajemy za wartości wysokie, wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo występowania wrodzonego przerostu nadnerczy
  • U wcześniaków występuje podwyższony poziom 17hydroksyprogesteronu, badanie to wykonuje się u nich w  późniejszym czasie, z kolei u u osób starszych poziom ten jest fizjologicznie obniżony

W jaki sposób zinterpretować wyniki 17 hydroksyprogesteronu?

Podwyższone stężenie 17 hydroksyprogesteronu występuje w:

  • wrodzonym  i nabytym przeroście nadnerczy

Obniżone stężenie 17hydroksyprogesteronu występuje w:

  • chorobie Addisona
  • zakażeniach grzybiczych, wirusowych (CMV, HIV) i bakteryjnych (gruźlica)
  • chorobach autoimmunologicznych
  • naciekach nowotworowych
  • adrenoleukodystrofii
  • wrodzonej hipoplazji nadnerczy
  • krwotoku do nadnerczy
  • napromienianiu
  • niedoczynności podwzgórza, tarczycy

Oznaczenie poziomu 17 hydroksyprogesteronu jest bardzo ważne w przypadku diagnostyki wrodzonego przerostu naderczy. Szybka diagnoza pozwala na wdrożenie leczenia  a tym samym umożliwia prawidłowy wzrost i rozwój organizmu.

5/5 - (5 votes)

Więcej artykułów i porad:

badanie laboratoryjne17-hydroksykortykosteroidy w DZM Interpretacja wyników badań laboratoryjnychJak interpretować wynik badania laboratoryjnego? Czym jest norma i zakres wartości referencyjnychCzym jest norma i zakres wartości referencyjnych? hemoroidyKrew w kale – przyczyny, testy na krew utajoną w kale, leczenie ACTH (hormon adrenokortykotropowy)ACTH (hormon adrenokortykotropowy) – opis badania, wskazania do wykonania, interpretacja wyniku laboratoriumAlfa-fetoproteina (AFP) – opis badania, wskazania do wykonania, interpretacja wyniku badanie heparynyAktywność anty-Xa – opis badania, wskazania do wykonania, norma, interpretacja wyników, cena pobieranie krwi strzykawką do badaniaARO (aktywność reninowa osocza) – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Badanie albuminy w laboratoriumAlbumina – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena mięśnie człowiekaAldolaza – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Kobieta sprawdza, który rodzaj testu na koronawirusa jest najlepszyRodzaje testów na koronawirusa (COVID 19) – jak działają i czym się różnią? Czym jest aldosteron i jaką rolę pełni w organizmie?Aldosteron- opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena Testosteron zwany męskim hormonem oznaczany jest zarówno u kobiet jak i u mężczyzn w trakcie diagnostyki zaburzeń dojrzewania, niepłodności, guzów narządów płciowych czy też w zespole policystycznych jajników.Testosteron – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena