ARO (aktywność reninowa osocza) – opis badania, wskazania, normy, interpretacja wyniku, cena

Zaktualizowano: 20 września.2022 r.

Aktywność reninowa osocza to jedno z badań laboratoryjnych wykonywanych w diagnostyce nadciśnienia tętniczego oraz zaburzeń elektrolitowych. Badanie to polega na ocenie wydzielania przez nerki enzymu o nazwie renina. Duży wpływ na uzyskane wyniki ma sposób przygotowania się pacjenta do badania, należy pamiętać o odpowiedniej diecie oraz odstawieniu niektórych leków. Jaką rolę w organizmie pełni renina? Jakie są wskazania do badania ARO? Jak przygotować się do badania? W jaki sposób interpretować wyniki ARO? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w poniższym artykule?

Renina a ciśnienie krwi

Zgodnie z opiniami kardiologów oraz hipertensjologów prawidłowe ciśnienie krwi mieści się w granicach 120-129 mmHg / 80-84 mmHg, nieco inne wartości przyjmuje się dla dzieci oraz osób z chorobami nerek i cukrzycą. Wielu z Nas niezbyt często kontroluje ciśnienie krwi, zwykle taki pomiar ma miejsce w gabinecie lekarskim, do którego zgłaszamy się z różnymi dolegliwościami. Czy jednak zastanawialiśmy się kiedykolwiek nad tym, w jaki sposób Nasz organizm utrzymuje odpowiednie ciśnienie krwi? Kluczową rolę odgrywa w tym przypadku układ enzymów renina-angiotensyna-aldosteron.

Renina to enzym wytwarzany przez komórki aparatu przykłębuszkowego nerek, pod wpływem czynników takich jak:

Pionizacja postawy ciała
Spadek stężenia jonów sodowych
Hipowolemia (najogólniej mówiąc to spadek ilości krążących płynów w organizmie będący skutkiem: krwotoku, wymiotów, biegunki, obfitych potów, nadmiernej diurezy)
Obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
Nadmierna podaż jonów potasowych
Stosowanie glikokortykosteroidów

dochodzi do uwalniania reniny z nerek do krwi.

Skutkuje to przemianą we krwi, angiotensynogenu w angiotensynę I, a w kolejnym etapie przemianą angiotensyny I w angiotensynę II (tym razem nie pod wpływem reniny, a na skutek działania konwertazy angiotensyny). Powstała w ten sposób angiotensyna II pełni w Naszym organizmie wiele ważnych funkcji, a dokładnie: obkurcza mięśniówkę naczyń krwionośnych doprowadzających krew do kłębuszków nerkowych, co wpływa na wzrost ciśnienia, stymuluje produkcję aldosteronu oraz hamuje uwalnianie reniny. Widzimy, więc, że działa tutaj tak zwany mechanizm sprzężenia zwrotnego, który pomaga utrzymać równowagę organizmu, renina stymuluje wydzielanie aldosteronu a aldosteron hamuje wydzielanie reniny, dzięki temu utrzymywane jest prawidłowe stężenie reniny oraz aldosteronu.

Powyżej wymienione zostały czynniki stymulujące wydzielanie reniny, do czynników, które hamują jej wydzielanie należą natomiast:

Pozioma postawa ciała
Nadmierna podaż sodu
Hiperwolemia (a więc wzrost objętości krążących w organizmie płynów na skutek podawania nadmiernych ilości krwi, osocza czy też koloidowych roztworów krwiozastępczych)
Wzrost ciśnienia tętniczego krwi
Utrata z organizmu jonów potasu

Wiedza na temat czynników pobudzających i hamujących wydzielanie reniny pomoże Nam zrozumieć sposób, w jaki należy przygotować się do badania ARO.

ARO – u kogo należy sprawdzić poziom aktywności reninowej osocza?

ARO (inna nazwa PRA) inaczej aktywność reninowa osocza to badanie laboratoryjne polegające na pomiarze ilości wytworzonej angiotensyny I z 1ml krwi w ciągu jednej godziny w temperaturze 37°C. Ilość wytworzonej angiotensyny I odzwierciedla ilość wytwarzanej w organizmie reniny.

U kogo więc należy sprawdzić poziom ARO?

U pacjentów z zaburzeniami elektrolitowymi
U pacjentów z podejrzeniem wtórnego nadciśnienia tętniczego
U pacjentów z podejrzeniem guza nowotworowego produkującego reninę
U pacjentów z podejrzeniem zwężenia tętnicy nerkowej

ARO – jak przygotować się do badania?

Przed udaniem się do laboratorium na pobranie krwi, musimy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu do badania i konsultacji z lekarzem.

W celu uzyskania wiarygodnych wyników konieczne jest odstawienie niektórych leków:

Na 2 tygodnie przed badaniem są to leki takie jak: beta-blokery (np. karwedilol, propranolol, metoprolol, bisoprolol) inhibitory konwertazy angiotensyny (np. kaptopryl, benazepry, enalapryl), inhibitory reniny (np. lek Rasilez), pochodne dihydropirydyny (np. werapamil, amlodypina, dilitazem), blokery receptora angotensynowego (losartan, walsartan, telmisartan), metyldopa
Na 4 tygodnie przed badaniem są to diuretyki (np. furosemid, hydrochlortiazyd, spironolakton, amiloryd)
Przed samym badaniem nie należy również przyjmować niesteroidowych leków przeciwzapalnych

Uwaga! Pamiętajmy, aby nie odstawiać powyższych leków bez konsultacji z lekarzem prowadzącym, ponieważ może to doprowadzić do poważnych powikłań.

Z uwagi na ogromną rolę jonów sodowych i potasowych na wydzielanie reniny przed badaniem należy uzupełnić ewentualne niedobory potasu oraz wziąć pod uwagę ilość soli spożywanej w diecie. W tym celu badanie aktywności reninowej osocza powinno zostać wykonane dwukrotnie:

Pierwsze badanie to tak zwane oznaczenie spoczynkowej wartości ARO – w badaniu tym określamy aktywność reninową osocza we krwi żylnej pobranej od pacjenta po 6-8 godzinach nocnego spoczynku, stosującego standardową dietę normo solną (dobowe spożycie sodu 120-200 mmol).
Drugie badanie to tak zwane oznaczenie popionizacyjnej wartości ARO – w badaniu tym określamy aktywność reninową osocza we krwi żylnej pobranej od pacjenta po 3-4 godzinnej pionizacji, stosującego przez 3 dni dietę ubogo solną (dobowe spożycie sodu na poziomie 20 mmol)

W niektórych przypadkach lekarz może zdecydować o wykonaniu testu z kaptoprylem, badanie to również polega na pomiarze aktywności reninowej osocza, jednak przed pobraniem krwi pacjentowi podaje się określoną dawkę kaptoprylu. Test ten wykonuje się często u pacjentów z podejrzeniem nadciśnienia wtórnego.

W odpowiednim przygotowaniu do pobrania krwi nie zapominajmy o tym, aby do punktu pobrań zgłosić się w godzinach porannych (pomiędzy godzinami 7 a 10), na czczo (postarajmy się, aby ostatni posiłek w dniu poprzedzającym badanie spożyć do godziny 18), unikając przed badaniem intensywnego wysiłku fizycznego.

ARO – jak zinterpretować uzyskany wynik?

Po otrzymaniu wyniku badania laboratoryjnego nurtuje Nas pytanie czy wynik ten jest prawidłowy. Zacznijmy od tego, jakich wartości ARO należy się spodziewać, spoczynkowa aktywność reninowa osocza u zdrowych osób mieści w granicach 1,23-1,69 ng/ml/godz, natomiast popionizacyjna aktywność reninowa osocza u osób zdrowych mieści się w granicach 3,69-11,83 ng/ml/godz.

Powyższe wartości pochodzą z danych literaturowych, pamiętajmy, aby zawsze odnosić swój wynik do przedziału wartości referencyjnych, które na wyniku podaje laboratorium wykonujące badanie. Wynika to z faktu, iż laboratoria mogą stosować różne metody oraz różne odczynniki, co skutkuje odmiennymi normami pomiędzy różnymi ośrodkami.

Pierwszym krokiem jest, więc sprawdzenie czy wartość aktywności reninowej osocza mieści się w podanym zakresie wartości referencyjnych, jeśli tak, nie ma powodu do obaw, Nasz organizm wytwarza reninę w odpowiedniej ilości.

Co w sytuacji, gdy wynik jest powyżej zakresu wartości referencyjnych? Zbyt duża wartość ARO występuje u pacjentów:

Z nadciśnieniem pierwotnym
Z nadciśnieniem tętniczym złośliwym
Z niedokrwieniem nerek na skutek zwężenia tętnicy nerkowej
Z nowotworem układu przykłębuszkowego
Z chorobą Addisona
Z zespołem Barttera
Z marskością wątroby
Po nagłej utracie krwi
Z hipokaliemią (zbyt niskim stężeniem potasu we krwi)
Z zastoinową niewydolnością krążenia
Z zespołem nerczycowym
U kobiet w ciąży oraz stosujących środki antykoncepcyjne
Przyjmujących estrogeny

O czym może świadczyć sytuacja odwrotna, a więc gdy wartość ARO jest za niska? Taka sytuacja ma miejsce w przypadku:

Stosowania desmopresyny
Stosowania sterydów
Pierwotnego aldosteronizmu
Wrodzonej hiperplazji nadnerczy (inaczej CIAH)
Zespołu Liddla
Osób w podeszłym wieku
Spożycia przed badaniem lukrecji
Stosowania diety bogatej w sód

Jak widzimy przyczyn zarówno zbyt niskiego jak i zbyt wysokiego poziomu ARO może być dużo. Po uwzględnieniu objawów oraz wyników innych badań laboratoryjnych lekarz może postawić diagnozę.

Odpłatnie badanie aktywności reninowej osocza można wykonać praktycznie w każdym laboratorium medycznym, koszt takiego badania waha się w granicach od 40 do nawet 140zł (w zależności od miasta), na wynik trzeba poczekać od 7 do 12 dni roboczych.

5/5 - (1 vote)

Marta Zacharczuk

Doktor nauk medycznych, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na
kierunku analityka medyczna (medycyna laboratoryjna). Aktualnie związana z Kliniką Hematologii i
Transplantacji Szpiku Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego, gdzie pracuje na stanowisku młodszego
asystenta, na co dzień zajmując się diagnostyką genetyczną pacjentów z chorobami
hematologicznymi. Aktywny uczestnik wielu konferencji naukowych oraz autor licznych publikacji
naukowych, również tych o zasięgu międzynarodowym. Laureatka „Diamentowego Grantu”
przyznanego przez Ministerstwo Nauki oraz Szkolnictwa Wyższego, w ramach, którego zrealizowała
swoją pracę doktorską na Wydziale Lekarskim (Katedra Medycyny Sądowej) Uniwersytetu
Medycznego we Wrocławiu. Wolne chwile spędza aktywnie, na rowerze bądź boisku do squasha.

Medycyna to nie tylko praca, ale również pasja, dlatego wciąż poszerzam swoją wiedzę, uczestnicząc
w różnych szkoleniach. Wiedza przekazywana za pośrednictwem Naszego serwisu ma przybliżyć
medycynę każdemu pacjentowi i pozwolić odpowiedzieć na nurtujące pytania.

Jeśli mają Państwo pytania, bądź interesuje Was dany temat, zapraszam do kontaktu mailowego.