Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Sód jako jeden z głównych  elektrolitów jest obecny we wszystkich komórkach organizmu oraz reguluje płyny ustrojowe i przekazuje impulsy elektryczne w ciele. Przeczytaj w naszym artykule dlaczego nasz organizm potrzebuje sodu, które pokarmy w naszej diecie są bogate w sód i jakie są bezpieczne normy spożywania sodu w diecie.

sól kuchenna to najpopularniejsze źródło sodu w naszej diecie

Sód – za co odpowiada?

Sód jest podstawowym jonem biorącym udział w regulacji zawartości wody wewnątrz i na zewnątrz komórki. Podstawowym źródłem sodu w naszej diecie jest sól kuchenna. W przeciwieństwie do innych witamin i minerałów , obróbka termiczna nie ma  wpływu na wchłanianie sodu. Brak tego ważnego elektrolitu może spowodować upośledzenie różnych funkcji organizmu. Elektrolit ten posiada  bardzo wiele korzyści m.in.:

  • bierze udział w regulacji gospodarki wodnej w ustroju
  • ma podstawowe znaczenie w regulacji ciśnienia krwi
  • bierze udział w procesie przewodzenia impulsów nerwowych i kurczenia mięśni
  • współuczestniczy w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej

Produkty zawierające sód

Sód występuje naturalnie w niektórych produktach spożywczych, lecz najczęściej jest spotykany w żywności przetworzonej. Sód znajdziesz również w takich produktach jak:

  • sól kuchenna
  • wołowina
  • chleb
  • masło
  • zielona fasola
  • szynka
  • margaryna
  • mleko

Jakie są objawy niedoboru sodu?

Spożycie sodu w małych ilościach bardzo rzadko może prowadzić do występowania jego niedoborów w naszym organizmie. Niedobór sodu w organizmie występuje szczególnie u osób starszych, jest to spowodowane tym, że u osób starszych gospodarka sodowa ulega dysregulacji , co skutkuje zaburzeniami  retencji (zatrzymywania) sodu. Niedobór sodu we krwi nazywany jest inaczej hiponatremią. Hiponatremia występuje, gdy we krwi jest za dużo wody lub za mało sodu. Najczęstsze objawy niskiego stężenia sodu we krwi to:

  • kurcze mięśni
  • nudności
  • bóle głowy
  • osłabienie
  • apatia
  • drżenie i kurcze (zwykle mięśni nóg)
  • utrata łaknienia

Kto wymaga dodatkowej suplementacji sodem?

Dodatkowa suplementacja sodem jest wskazana u:

  • osób chorujących na przewlekłe wyniszczające choroby oraz u osób po przebytych ostatnio zabiegach
  • osób, które utraciły dużo płynów w przebiegu  wymiotów lub biegunki
  • osób chorych na chorobę Addisona
  • osób chorych na niektóre nowotwory nadnerczy
  • osób wysoko gorączkujących w przebiegu chorób infekcyjnych
  • osób stosujących leki diuretyczne
  • osób z przewlekłą niewydolnością nerek
  • osób, które nie mogą jeść i pić, np. w przebiegu udaru mózgowego lub choroby przewodu pokarmowego

Dobowe zapotrzebowanie na sód

W zależności od wieku i płci powinno się przyjmować sód w następujących ilościach w diecie lub poprzez dodatkową suplementację w ciągu doby:

Niemowlęta

•            od 0 do 6 miesięcy – 120 mg

•            od 6 miesięcy do 1 roku – 370 mg

Dzieci

•            od 1 roku życia do 3 lat – 750 mg

•            od 4 lat do 6 lat – 1000 mg

•            od 7 lat do 9 lat – 1200 mg

Chłopcy

•            od 10 do 12 lat – 1300 mg

•            od 13 do 15 lat – 1500 mg

•            od 16 do 18 lat – 1500 mg

Dziewczęta

•            od 10 do 12 lat – 1300 mg

•            od 13 do 15 lat – 1500 mg

•            od 16 do 18 lat – 1500 mg

Kobiety

•            od 19 do 30 lat – 1500 mg

•            od 31 do 50 lat – 1500 mg

•            od 51 do 65 lat – 1400 mg

•            od 66 do 75 lat – 1300 mg

•            > 75 lat – 1200 mg

ciąża

•            – 1500 mg

laktacja

•            – 1500 mg

Mężczyźni

•            od 19 do 30 lat – 1500 mg

•            od 31 do 50 lat – 1500 mg

•            od 51 do 65 lat – 1400 mg

•            od 66 do 75 lat – 1300 mg

•            > 75 lat – 1200 mg

Źródło: Normy żywienia dla populacji polskiej – Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017

Przeciwwskazania do stosowania sodu

Sodu nie powinny stosować osoby chorujące na niewydolność krążenia, marskość wątroby, nadciśnienie, mające obrzęki. Przyjmowanie sodu powinny skonsultować ze swoim lekarzem osoby, które chorują na choroby układu krążenia, mające zaburzenia krzepnięcia krwi, mające padaczkę, chorujące na nerki. Kobiety w ciąży i kobiety karmiące nie powinny stosować dużych dawek sodu.

Nadmiar sodu w organizmie

Nadmiar sodu w naszym organizmie jest spowodowany głównie źle zbilansowaną dietą, która jest bogata w sód, który występuje w żywności przetworzonej. Nadmierne długotrwałe spożycie sodu może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych takich jak: nadciśnienie tętnicze, udar mózgu, rak żołądka.

Zmniejszenie spożycia soli o 6g na dobę może pozwolić na uregulowanie ciśnienia tętniczego krwi bez stosowania leków. Ponadto zmiana diety prowadzi do zmniejszenia częstości występowania zawałów serca o 18% oraz udarów mózgu o 24%. Objawy jakie może powodować nadmiar sodu to:

  • wzmożone pragnienie
  • bóle głowy
  • suchość błon śluzowych
  • wysokie ciśnienie krwi
  • kołatanie serca
  • rozdrażnienie
  • obrzęki

W najcięższym przypadku zaburzenia rytmu serca mogą prowadzić nawet do śmierci.

Preparaty na rynku polskim zawierające sód

Poniżej prezentujemy listę preparatów/suplementów zawierających sód (chlorek sodu):

  • 0,9% Sodium Chloride-Braun (roztwór do infuzji)
  • Acatar Hipertonic (spray do nosa)
  • Afrin PureSea Udrożnianie Nosa (aerozol do nosa)
  • Audi Baby (roztwór)
  • Audi Spray (aerozol)
  • Desnoran (spray do nosa)
  • Disnemar (aerozol do nosa)
  • Disnemar Baby (aerozol do nosa)
  • Fixsin (roztwór do płukania nosa i zatok)
  • Fixsin hipertonic (roztwór do płukania nosa i zatok)
  • Fixsin junior (roztwór do płukania nosa i zatok)
  • Gargarin Zatoki (proszek do sporządzania roztworu do płukania nosa i zatok)
  • Gilbert NaCl (płyn do przemywania oczu, higieny nosa i przemywania ran)
  • Hipertonic Spray (aerozol)
  • Hydrabak (krople do oczu)
  • Hysan woda morska (aerozol do nosa)
  • Inj. Natrii chlorati isotonica Polpharma (roztwór do wstrzykiwań)
  • Inj. Natrii chlorati Polpharma (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji)
  • Irigasin (proszek do sporządzania roztworu do płukania nosa i zatok)
  • Marimer baby (spray do nosa)
  • Marimer baby hipertoniczny (spray do nosa)
  • Marimer hipertoniczny (spray do nosa)
  • Marimer inhalation (płyn do inhalacji z nebulizatora)
  • Marimer izotoniczny (spray do nosa)
  • Mucowis-dose (roztwór do inhalacji)
  • NasaMist All in One (spray)
  • NasaMist Saline Spray Hypertonic (spray)
  • NasaMist Saline Spray Isotonic (spray)
  • Natrium Chloratum 0,9% Baxter (roztwór do infuzji)
  • Natrium Chloratum 0,9% Fresenius (roztwór do infuzji)
  • Natrium Chloratum 0,9% Kabi (rozpuszczalnik do sporządzania leków parenteralnych)
  • Navil (spray do nosa)
  • Nebu Hipertonic (roztwór do inhalacji)
  • Nebu Muco (roztwór do inhalacji)
  • Nebu-dose hipertonic (roztwór do inhalacji)
  • OCUsalin (krople do oczu)
  • Physiomer Baby (spray do nosa)
  • Physiomer Eukaliptus (spray do nosa)
  • Physiomer Hipertoniczny (spray do nosa)
  • Physiomer Kids (spray do nosa)
  • Polpharma 0,9% NaCl (roztwór do stosowania zewnętrznie izotoniczny sterylny)
  • Puri-nasin (aerozol do nosa)
  • Quixx Alergeny (aerozol do nosa)
  • Quixx baby (krople do nosa)
  • Quixx Grip-protect (spray do nosa)
  • Quixx Katar (aerozol do nosa)
  • Quixx Zatoki (aerozol do nosa)
  • Rhinoton (aerozol do nosa)
  • Sinus Rinse 120 Premixed Packets (proszek)
  • Sinus Rinse 70 Hypertonic Packets (proszek)
  • Sinus Rinse Kit (proszek)
  • Sinus Rinse Pediatric Kit (proszek)
  • Sinus Rinse Pediatric Premixed Packets (proszek)
  • Sodu chlorek 0,9% Baxter (roztwór do infuzji)
  • Sterimar (aerozol do nosa)
  • Sterimar Baby (aerozol do nosa)
  • Sterimar Baby hipertoniczny (aerozol do nosa)
  • Sterimar Zatkany Nos (aerozol do nosa)
  • Symphar NaCl (roztwór)
  • Tetrisal E (aerozol do nosa)
5/5 - (2 votes)

Więcej artykułów i porad:

AntybiotykiAntybiotyki – podział, rodzaje, wskazania, przeciwwskazania, działania niepożądane Witamina AWitamina A – właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami liście szpinaku, witamina b9Witamina B9 (kwas foliowy) – właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami witamina C w cytrynieWitamina C (kwas askorbinowy)–właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami magnez, źródła naturalneMagnez –właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami witamina D, naturalne źródła, dawkowanieWitamina D –właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami źródło potasu w bananachPotas – objawy niedoboru i najlepsze źródła w żywności, interakcje z lekami witamina E w oleju roślinnymWitamina E (Tokoferol) – właściwości i zastosowanie, objawy niedoboru, interakcje z lekami ser to naturalne źródło fosforuFosfor – właściwości, dobowe zapotrzebowanie, objawy niedoboru, interakcje z lekami mleko i sery to najlepsze źródło naturalnego wapniaWapń – właściwości, dobowe zapotrzebowanie, objawy niedoboru, interakcje z lekami miedź w kakaoMiedź – właściwości, dobowe zapotrzebowanie, objawy niedoboru oraz nadmiaru, interakcje z lekami tabletki z witaminą B6Witamina B6 (pirydoksyna) – rola w organizmie, przyczyny niedoboru i nadmiaru, źródła Leki przeciwbóloweLeki przeciwbólowe – podział, wskazania do stosowania, działania niepożądane Biotyna (Witamina H, B7)Biotyna (Witamina H, B7) – właściwości, skutki niedoboru i nadmiaru, źródła w żywności, interakcje jarmuż naturalnym źródłem witaminy KWitamina K – właściwości, skutki niedoboru i nadmiaru, źródła w żywności, interakcje jod w owocach morzaJod – właściwości, skutki niedoboru i nadmiaru, interakcje z lekami, źródła w żywności tiamina (witamina b1) w tabletkachWitamina B1 (tiamina) – właściwości, skutki niedoboru i nadmiaru, źródła w żywności