Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Miedź to minerał występujący w śladowych ilościach we wszystkich tkankach organizmu, przy czym największe ilości znajdują się w wątrobie, mózgu, sercu, nerkach i mięśniach szkieletowych. Miedź jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. W naszym artykule dowiesz się dlaczego nasz organizm potrzebuje miedzi, za co odpowiada miedź w naszym organizmie oraz które pokarmy w naszej diecie są bogate w miedź i jakie są bezpieczne normy spożywania miedzi.

miedź w kakao

Miedź – za co odpowiada?

Miedź to śladowy minerał, który jest składnikiem wielu enzymów biorących udział w procesach metabolicznych oraz syntezie neuroprzekaźników. Miedź jest niezbędna w metabolizmie żelaza,  syntezie hemu oraz posiada wiele innych korzyści takich jak:

  • uczestniczy w procesie wytwarzania czerwonych krwinek
  • współuczestniczy w syntezie niektórych enzymów biorących udział w procesie oddychania wewnątrzkomórkowego
  • zapewnia prawidłową czynności tkanki łącznej i nerwowej
  • wspiera proces tworzenia kolagenu
  • wspomaga funkcję odpornościową
  • uczestniczy w produkcji melaniny

Produkty zawierające miedź

Miedź występuje naturalnie w wielu produktach żywnościowych z którymi mamy styczność w naszej diecie. Zobacz w jakich produktach znajdziesz miedź:

  • kakao
  • jęczmień
  • orzechy nerkowca
  • orzechy laskowe
  • orzechy ziemne
  • migdały
  • miód
  • soczewica
  • ziemniaki
  • ostrygi
  • drożdże
  • łosoś
  • małże
  • owies
  • kiełki pszenicy
  • podroby
  • nasiona słonecznika

Skutki niedoboru miedzi

Niedobór miedzi występuje u ludzi rzadko i może być trudny do zdiagnozowania przez lekarza, ponieważ objawy nie są specyficzne. Niski poziom miedzi w naszym organizmie może prowadzić do:

  • niedokrwistości
  • obniżonej liczby krwinek białych, czemu towarzyszy zmniejszona odporność na infekcje
  • nieprawidłowego tworzenia się kolagenu
  • demineralizacji kości
  • obniżonej pigmentacji włosów
  • opóźnionego wzrostu
  • zaburzeń sercowych i immunologicznych (niemowlęta)

Warto mieć na uwadze fakt, że deficytowi miedzi w organizmie towarzyszy spadek poziomu hemoglobiny dlatego często jest mylony z niedoborami żelaza.

Kto wymaga uzupełnienia diety w miedź?

Dodatkowe uzupełnienie miedzi w diecie jest wskazana u:

  • osób u których stwierdzono braki w diecie
  • kobiet ciężarnych i karmiących piersią
  • osób starszych
  • osób po przebytych ostatnio zabiegach chirurgicznych
  • osób, które przez dłuższy czas były odżywiane pozajelitowo lub dożylnie
  • niedożywionych dzieci karmionych mieszankami mlecznymi wzbogacanymi w witaminy i sole mineralne
  • osób chorujących na przewlekłe choroby wyniszczające
  • osób nadużywających alkohol  i inne używki

Dobowe zapotrzebowanie na miedź

W zależności od wieku i płci powinno się przyjmować miedź w następujących ilościach w diecie lub poprzez dodatkową suplementację w ciągu doby:

Niemowlęta

•            od 0 do 6 miesięcy – 0,2 mg

•            od 6 miesięcy do 1 roku – 0,3 mg

Dzieci

•            od 1 roku życia do 3 lat – 0,3 mg

•            od 4 lat do 6 lat – 0,4 mg

•            od 7 lat do 9 lat – 0,7 mg

Chłopcy

•            od 10 do 12 lat – 0,7 mg

•            od 13 do 15 lat – 0,9 mg

•            od 16 do 18 lat – 0,9 mg

Dziewczęta

•            od 10 do 12 lat – 0,7 mg

•            od 13 do 15 lat – 0,9 mg

•            od 16 do 18 lat – 0,9 mg

Kobiety

•            od 19 do 30 lat – 0,9 mg

•            od 31 do 50 lat – 0,9 mg

•            od 51 do 65 lat – 0,9 mg

•            od 66 do 75 lat – 0,9 mg

•            > 75 lat – 0,9 mg

ciąża

•            – 1,0 mg

laktacja

•            – 1,3 mg

Mężczyźni

•            od 19 do 30 lat – 0,9 mg

•            od 31 do 50 lat – 0,9 mg

•            od 51 do 65 lat – 0,9 mg

•            od 66 do 75 lat – 0,9 mg

•            > 75 lat – 0,9 mg

Źródło: Normy żywienia dla populacji polskiej – Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017

Przeciwwskazania do stosowania miedzi

Miedzi nie powinny stosować osoby chorujące na chorobę Wilsona. W przypadku gdy zamierzasz przyjmować dodatkowo miedź to koniecznie skonsultuj to z lekarzem. Kobiety w ciąży nie powinny stosować dużych dawek ponieważ w okresie ciąży stężenie miedzi w surowicy wzrasta.

Nadmiar miedzi w organizmie

Miedź to minerał, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ale trzeba mieć na uwadze, że zbyt duża ilość miedzi w naszym organizmie może być toksyczna. Dobrze zbilansowana dieta nie stwarza ryzyka nadmiernego spożycia miedzi. Zatrucia miedzią występują rzadko i dotykają głównie ludzi, którzy:

  • korzystają z nadmiernej suplementacji
  • są narażeni na działanie chemikaliów zawierających duże ilości miedzi
  • używają miedzianych garnków/naczyń do gotowania
  • spożywają wodę i napoje o dużej zawartości miedzi (wpływ naczyń w których je przechowywano)

Nadmierne spożycie miedzi możemy poznać po takich objawach jak:

  • podrażnienie przewodu pokarmowego
  • biegunka
  • bóle brzucha
  • skurcze żołądka
  • nudności
  • wymioty
  • metaliczny posmak w ustach

Nadmierne ilości miedzi w naszym organizmie mogą powodować uszkodzenie wątroby, mózgu i rogówki oka z racji tego, że nadmiar miedzi właśnie tam jest gromadzony.

Badanie stężenia miedzi

Badanie wykonuje się poprzez pobranie próbki krwi gdy występuje podejrzenie u pacjenta zatrucia związkami miedzi, podejrzenia choroby Wilsona, podejrzenia choroby Menkesa, w czasie żywienia pozajelitowego, marskości wątroby, podejrzenia niedoborów lub nadmiaru miedzi w naszym organizmie. Warto pamiętać o tym, że badanie miedzi wykonuje się rano, gdy pacjent jest na czczo. Norma stężenia miedzi w naszym organizmie wynosi 0,8–1,3 mg/l.

Interakcje miedzi z lekami, witaminami i substancjami

Trzeba pamiętać, że miedź może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami i substancjami. Suplementy miedzi mogą wchodzić w interakcje z następującymi związkami:

  • tabletki antykoncepcyjne i terapia hormonalna (wzrasta stężenie miedzi w naszym organizmie)
  • cynk (zaburza wchłanianie miedzi)
  • kadm (zaburza wchłanianie miedzi)
  • witamina C (duże dawki witaminy C zaburzają wchłanianie miedzi)
  • molibden (nadmiar miedzi w naszym organizmie powoduje obniżenie stężenia molibdenu, a w przypadku nadmiaru molibdenu dochodzi do obniżenia stężenia miedzi w naszym organizmie)

Warto wiedzieć o miedzi

  • stężenie miedzi w surowicy krwi wzrasta u chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów, w ciąży, w marskości wątroby, w zawale serca, schizofremii, guzach, ciężkich zakażeniach.
  • pokarmy przetworzone mogą zmniejszać wchłanianie miedzi
  • stężenie miedzi obniża się u osób z niedoczynnością tarczycy, u dzieci z dysproteinemią, w zespołach złego wchłaniania, nerczycy.
  • stężenie miedzi we włosach służy do określenia ilości miedzi w organizmie
5/5 - (2 votes)