Witamina B6 (pirydoksyna) - rola w organizmie, przyczyny niedoboru i nadmiaru, źródła

Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Witamina B6 (pirydoksyna) to witamina, która jest niezbędna do pracy innych enzymów oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Pirydoksyna jest istotna w metabolizmie węglowodanów, białek i tłuszczów. Nasz organizm nie może wytwarzać naturalnie witaminy B6 dlatego należy ją przyjmować poprzez suplementy diety lub wzbogacając swoją dietę o produkty zwierające naturalne źródła witaminy B6.

Witamina B6 – za co odpowiada?

Witamina B6 inaczej pirodyksyna jest potrzebna naszemu organizmowi do prawidłowego funkcjonowania, co ciekawe witamina ta bierze udział w ponad 100 reakcjach enzymatycznych. Jest istotna w metabolizmie białek, tłuszczów i węglowodanów, umożliwia reakcję przekształcania tryptofanu ( Trp) do niacyny lub serotoniny. Najważniejsze właściwości witaminy B6 to:

udział w metabolizmie białek, tłuszczów i węglowodanów
udział w wytwarzaniu energii
zapewnienie prawidłowej funkcji naszego mózgu
współuczestniczenie w procesie utrzymania równowagi płynów wewnątrzustrojowych
udział w regulacji wydzielania płynów
łagodzenie objawów stresu
zapobieganie wystąpieniu niektórych postaci anemii
pomoc w leczeniu nudności podczas ciąży
zapobieganie niedrożności tętnic i minimalizacja ryzyka chorób serca

Produkty zawierające witaminę B6

Witamina B6 znajduje się w wielu produktach spożywczych. Sprawdź najlepsze źródła produktów spożywczych, które są boga w witaminę B6:

ryby
wątroba wołowa
ziemniaki
avocado
banany
otręby
marchewka
bataty
mąka
orzechy laskowe
soczewica
pierś z indyka
ryż
krewetki
słonecznik
fasola
pszenica
rodzynki
pierś z kurczaka

Skutki niedoboru witaminy B6

Niedobór witaminy B6 (pirydoksyna) występują bardzo rzadko, może dotyczyć przyjmujących niektóre leki i może prowadzić do wystąpienia następujących objawów:

osłabienie układu odpornościowego
dezorientacja
pęknięcia w kącikach ust (zajady)
depresja
bezsenność
zaburzenia koordynacji ruchowej
przebarwienia na języku
anemia
obecność kamieni nerkowych
nagłe skurcze mięśni

W przypadku niemowląt niedobór witaminy B6 powoduje drażliwość, nadmiernie ostry słuch i napady drgawkowe, w przypadku osób z łagodnym niedoborem objawy mogą nie występować przez miesiące a nawet lata.

Niedobór witaminy B6 może być spowodowany przez upośledzone wchłanianie występujące w takich chorobach jak: celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Kto wymaga dodatkowego przyjmowania witaminy B6?

Dodatkowe uzupełnienie witaminy B6 w diecie lub poprzez suplementację jest wskazana u:

osób z niedoborem wywołanym przez źle zbilansowaną dietę, która jest uboga w produkty zawierającą odpowiednie ilości witaminy B6
osób starszych, kobieta w ciąży oraz kobiet karmiących
osób chorujących na przewlekłe wyniszczające choroby
kobiet stosujących tabletki antykoncepcyjne
osób uzależnionych od alkoholu
osób z zaburzeniami czynności nerek
osób z zaburzeniami autoimmunologicznymi

Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B6

W zależności od wieku i płci powinno się przyjmować witaminę B6 w następujących ilościach w diecie lub poprzez dodatkową suplementację w ciągu doby:

Niemowlęta

• od 0 do 6 miesięcy – 0,1 mg

• od 6 miesięcy do 1 roku – 0,4 mg

Dzieci

• od 1 roku życia do 3 lat – 0,5 mg

• od 4 lat do 6 lat – 0,6 mg

• od 7 lat do 9 lat – 1 mg

Chłopcy

• od 10 do 12 lat – 1,2 mg

• od 13 do 15 lat – 1,3 mg

• od 16 do 18 lat – 1,3 mg

Dziewczęta

• od 10 do 12 lat – 1,2 mg

• od 13 do 15 lat – 1,2 mg

• od 16 do 18 lat – 1,2 mg

Kobiety

• od 19 do 30 lat – 1,3 mg

• od 31 do 50 lat – 1,3 mg

• od 51 do 65 lat – 1,5 mg

• od 66 do 75 lat – 1,5 mg

• > 75 lat – 1,5 mg

ciąża

• – 1,9 mg

laktacja

• – 2,0 mg

Mężczyźni

• od 19 do 30 lat – 1,3 mg

• od 31 do 50 lat – 1,3 mg

• od 51 do 65 lat – 1,3 mg

• od 66 do 75 lat – 1,7 mg

• > 75 lat – 1,7 mg

Źródło: Normy żywienia dla populacji polskiej – Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017

Przeciwwskazania do stosowania witaminy B6

Witaminy B6 nie powinny stosować osoby mające na tą witaminę uczulenie. Przyjmowanie preparatów lub suplementów z witaminą B6 powinny skonsultować osoby mające dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, osoby chorujące na wątrobę, osoby chorujące na chorobę Parkinsona lub mające nadczynność tarczycy. Warto pamiętać o tym aby w ciąży nie stosować dużych dawek a w przypadku karmienia piersią pamiętać, że duże dawki witaminy B6 mogą wywoływać skutki uboczne u niemowlaka.

Nadmiar witaminy B6 w organizmie

Wysokie spożycie witaminy B6 w naszej diecie z żywności nie powoduje szkodliwego działania w naszym organizmie. Przyjmowanie witaminy B6 w dawkach 500mg/dobę poprzez suplementy diety w dłuższym okresie czasu może powodować ciężką i postępującą neuropatię czuciową, charakteryzującą się ataksją (utrata kontroli ruchów ciała). Objawy ustępują, gdy osoba przerwie stosowanie suplementów z witaminą B6.

Interakcje witaminy B6 z niektórymi lekami i substancjami

Witamina B6 może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, poniżej prezentujemy kilka przykładów:

lewodopa (lek stosowany w chorobie Parkinsona, stosowanie wysokich dawek witaminy B6 może obniżać działanie lewodopy.)
doustne środki antykoncepcyjne (zwiększają zapotrzebowanie na witaminę B6, może ujawnić się depresja)
Hydralazyna, izoniazyd, cykloseryna i penicylina (leki te powodują zwiększone wydalanie pirodyksyny. W przypadku przyjmowania tych leków może zaistnieć konieczność dodatkowego przyjmowania witaminy B6)
Leki przeciwpadaczkowe (duże dawki witaminy B6 przyspieszają metabolizm niektórych leków przeciwpadaczkowych)
Tytoń (palenie tytoniu obniża wchłanianie witaminy B6)

Warto wiedzieć o witaminie B6

W przypadku witaminy B6 unikaj gotowania w dużej ilości wody potraw będących naturalnym źródłem witaminy B6, mrożenie produktów żywnościowych powoduje utratę witaminy B6 na poziomie 30-56%.

Preparaty na rynku polskim zawierające pirydoksynę

Vitaminum B6 Polfarmex (tabletki)
Vitaminum B6 TEVA (tabletki)
Witamina B6 APTEO (tabletki)

5/5 - (2 votes)

Marta Zacharczuk

Doktor nauk medycznych, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na
kierunku analityka medyczna (medycyna laboratoryjna). Aktualnie związana z Kliniką Hematologii i
Transplantacji Szpiku Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego, gdzie pracuje na stanowisku młodszego
asystenta, na co dzień zajmując się diagnostyką genetyczną pacjentów z chorobami
hematologicznymi. Aktywny uczestnik wielu konferencji naukowych oraz autor licznych publikacji
naukowych, również tych o zasięgu międzynarodowym. Laureatka „Diamentowego Grantu”
przyznanego przez Ministerstwo Nauki oraz Szkolnictwa Wyższego, w ramach, którego zrealizowała
swoją pracę doktorską na Wydziale Lekarskim (Katedra Medycyny Sądowej) Uniwersytetu
Medycznego we Wrocławiu. Wolne chwile spędza aktywnie, na rowerze bądź boisku do squasha.

Medycyna to nie tylko praca, ale również pasja, dlatego wciąż poszerzam swoją wiedzę, uczestnicząc
w różnych szkoleniach. Wiedza przekazywana za pośrednictwem Naszego serwisu ma przybliżyć
medycynę każdemu pacjentowi i pozwolić odpowiedzieć na nurtujące pytania.

Jeśli mają Państwo pytania, bądź interesuje Was dany temat, zapraszam do kontaktu mailowego.