Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Fosfor jest drugim najważniejszym minerałem w naszym organizmie po wapniu. Nasz organizm wykorzystuje fosfor do naprawy oraz wzrostu komórek i tkanek. Największe ilości fosforu w naszym organizmie znajdują się w kościach i zębach (około 85%), pozostałe ilości znajdują się w tkankach miękkich i płynach ustrojowych. Fosfor jest wykorzystywany przez organizm do przeprowadzania wielu procesów biochemicznych, w tym regulacji pH i wytwarzania energii. Sprawdź jakie są skutki niedoboru fosforu w organizmie, jakie są normy dzienne spożycia fosforu, w jakich produktach żywnościowych znajdziesz najwięcej fosforu oraz z jakimi lekami wchodzi w interakcje.

ser to naturalne źródło fosforu

Fosfor – rola w organizmie

Fosfor jest niezbędnym minerałem w naszym organizmie, ponieważ odpowiada za to aby nasze kości były mocne i zdrowe. Minerał ten posiada również bardzo wiele innych korzyści m.in.:

  • bierze udział w przemianach energetycznych ustroju
  • wpływa na powstawanie, prawidłową czynność oraz procesy odnowy wszystkich tkanek ustroju
  • bierze udział w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej
  • zakwasza mocz zmniejszając prawdopodobieństwo tworzenia się kamieni nerkowych

Pokarmy zawierające fosfor

Większość pokarmów dostępnych w pożywieniu zawiera w sobie fosfor. Źródło naturalnego fosforu odnajdziesz w takich produktach jak:

  • nasiona słonecznika
  • migdały
  • wątroba cielęca
  • ser topiony edamski
  • kasza gryczana
  • płatki owsiane
  • ser twarogowy półtłusty
  • śledź w oleju
  • szynka z indyka
  • ryż biały
  • brokuły
  • por
  • kapusta biała
  • szpinak
  • pomarańcze
  • Coca-cola
  • sery pasteryzowane
  • jajka
  • ryby
  • mleko
  • produkty mleczne
  • orzeszki ziemne
  • groch
  • drób
  • nasiona dynii
  • czerwone mięso
  • sardynki
  • małże
  • soja
  • tuńczyk
  • produkty mączne pełnoziarniste

Jakie są objawy niedoboru fosforu?

Niedobór fosforu wiąże się z licznymi objawami związanym z kośćmi takimi jak: ból kości, kruchość kości, utrata łaknienia oraz osłabienie. Inne objawy niedoboru fosforu to:

  • niepokój
  • zmęczenie
  • nieregularne oddychanie
  • drażliwość
  • sztywność stawów
  • drętwienie
  • osłabienie
  • zmiany masy ciała

Dzieci, które mają niewystarczającą ilość fosforu w organizmie, mogą mieć problemy z rozwojem kości oraz zębów.

Kto wymaga dodatkowej suplementacji fosforem?

Dodatkowym przyjmowaniem fosforu powinny się zainteresować osoby u który stwierdzono niewystarczające pokrycie w diecie lub osoby o zwiększonym zapotrzebowaniu na ten minerał. Dodatkowa suplementacja fosforem jest wskazana u:

  • osób przewlekle wymiotujących
  • osób zażywających leki alkalizujące
  • kobiet w ciąży
  • kobiet karmiących piersią
  • osób nadużywających alkoholu i innych używek
  • osób starszych
  • osób z chorobami wątroby
  • osób z nadczynnością przytarczyc
  • osób po przebytych ostatnio zabiegach chirurgicznych
  • osób chorujących na wyniszczające choroby

Dobowe zapotrzebowanie na fosfor

W zależności od wieku i płci powinno się przyjmować fosfor w następujących ilościach w diecie lub poprzez dodatkową suplementację w ciągu doby:

Niemowlęta

•            od 0 do 6 miesięcy – 150 mg

•            od 6 miesięcy do 1 roku – 300 mg

Dzieci

•            od 1 roku życia do 3 lat – 460 mg

•            od 4 lat do 6 lat – 500 mg

•            od 7 lat do 9 lat – 600 mg

Chłopcy

•            od 10 do 12 lat – 1250 mg

•            od 13 do 15 lat – 1250 mg

•            od 16 do 18 lat – 1250 mg

Dziewczęta

•            od 10 do 12 lat – 1250 mg

•            od 13 do 15 lat – 1250 mg

•            od 16 do 18 lat – 1250 mg

Kobiety

•            od 19 do 50 lat – 700 mg

•            od 51 do 75 lat – 700 mg

•            > 75 lat – 700 mg

ciąża

•            < 19 lat – 1250 mg

•            > 19 lat – 700 mg

laktacja

•            < 19 lat – 1250 mg

•            > 19 lat – 700 mg

Mężczyźni

•            od 19 do 75 lat – 700 mg

•            > 75 lat – 700 mg

Źródło: Normy żywienia dla populacji polskiej – Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017

Przeciwwskazania do stosowania fosforu

Fosforu nie powinny stosować osoby chorujące na nerki oraz osoby mające kamienie nerkowe. Niektóre osoby przyjmowanie fosforu powinny poprzedzić konsultacją z lekarzem, a dotyczy to:

  • pacjentów z  nadczynnością tarczycy
  • pacjentów z osteomalacą i krzywicą
  • pacjentów chorujących na ostre zapalenie trzustki
  • pacjentów chorujących na przewlekłą chorobę nerek
  • pacjentów chorujących na niewydolność nadnerczy
  • pacjentów chorujących na serce

Interakcje fosforu z lekami i niektórymi substancjami

Suplementy diety z fosforem mogą wchodzić w interakcje z niektórymi rodzajami leków lub substancjami. Sprawdź poniżej z jakimi lekami i substancjami fosfor wchodzi w interakcje:

  • wapń – przyjmowanie go z fosforem powoduje odkładanie się wapnia w tkankach miękkich oraz obniżone wchłanianie fosforu.
  • diuretyki oszczędzające potas -fosfor powoduje wzrost stężenia potasu
  • kortyzon -fosfor powoduje wzrost stężenia sodu
  • leki alkalizujące – obniżają wchłanianie fosforanów
  • salicylany – fosfor powoduje wzrost stężenia salicylanów
  • steroidy anaboliczne – niebezpieczeństwo wystąpienia obrzęków
  • testosteron – niebezpieczeństwo wystąpienia obrzęków
  • witamina D -nasila wchłanianie fosforanów, ryzyko nadmiernego wzrostu fosforu we krwi i komórkach
  • alkohol – obniża zdolność wykorzystania fosforanów w procesach metabolicznych
  • napoje gazowane – nadmierne spożycie zaburza wchłanianie fosforu i wapnia

Nadmiar/Przedawkowanie fosforu w organizmie

Zbyt dużo fosforu w naszym organizmie może być toksyczne. Nadmiar tego minerału w naszym organizmie może powodować takie dolegliwości jak: biegunka, drgawki, zaburzenia rytmu serca, szybki oddech, bóle brzucha, ból kości lub stawów, kurcze mięśni, nudności, nadmierne pragnienie, obrzęki stóp i nóg, nagłe zmniejszenie oddawanie moczu a także stwardnienie narządów i tkanek miękkich. Duża zawartość fosforu w diecie może mieć niekorzystny wpływ na przyswajanie innych składników mineralnych takich jak: wapno, żelazo, miedź, magnez i cynk.

Preparaty na rynku polskim zawierające fosfor

Poniżej prezentujemy listę preparatów/suplementów zawierających fosfor:

  • Enema (płyn)
  • Rectanal (roztwór doodbytniczy)
5/5 - (2 votes)

Więcej artykułów i porad:

AntybiotykiAntybiotyki – podział, rodzaje, wskazania, przeciwwskazania, działania niepożądane Witamina AWitamina A – właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami liście szpinaku, witamina b9Witamina B9 (kwas foliowy) – właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami witamina C w cytrynieWitamina C (kwas askorbinowy)–właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami magnez, źródła naturalneMagnez –właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami witamina D, naturalne źródła, dawkowanieWitamina D –właściwości, źródła, niedobór, przedawkowanie, interakcje z lekami źródło potasu w bananachPotas – objawy niedoboru i najlepsze źródła w żywności, interakcje z lekami witamina E w oleju roślinnymWitamina E (Tokoferol) – właściwości i zastosowanie, objawy niedoboru, interakcje z lekami mleko i sery to najlepsze źródło naturalnego wapniaWapń – właściwości, dobowe zapotrzebowanie, objawy niedoboru, interakcje z lekami sól kuchenna to najpopularniejsze źródło sodu w naszej diecieSód – właściwości, dobowe zapotrzebowanie, objawy niedoboru oraz nadmiaru miedź w kakaoMiedź – właściwości, dobowe zapotrzebowanie, objawy niedoboru oraz nadmiaru, interakcje z lekami tabletki z witaminą B6Witamina B6 (pirydoksyna) – rola w organizmie, przyczyny niedoboru i nadmiaru, źródła Leki przeciwbóloweLeki przeciwbólowe – podział, wskazania do stosowania, działania niepożądane Biotyna (Witamina H, B7)Biotyna (Witamina H, B7) – właściwości, skutki niedoboru i nadmiaru, źródła w żywności, interakcje jarmuż naturalnym źródłem witaminy KWitamina K – właściwości, skutki niedoboru i nadmiaru, źródła w żywności, interakcje jod w owocach morzaJod – właściwości, skutki niedoboru i nadmiaru, interakcje z lekami, źródła w żywności tiamina (witamina b1) w tabletkachWitamina B1 (tiamina) – właściwości, skutki niedoboru i nadmiaru, źródła w żywności