Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Ciąża to szczególny czas w życiu każdej kobiety. Zmienia się funkcjonowanie układu hormonalnego, metabolicznego, immunologicznego i naczyniowego, co ma duży wpływ również na wygląd skóry. Przyszłe mamy często borykają się z problemem rozstępów, przebarwień czy świądu skóry. Warto wiedzieć jak sobie z nimi poradzić? Jakie kosmetyki wybierać? Jakich składników powinny unikać przyszłe mamy? Jak dbać o skórę w okresie ciąży? Sprawdź w poniższym artykule.

brzuch kobiety w ciąży

Ciąża – wyzwanie dla skóry i ciała

Okres ciąży to czas ogromnych zmian w organizmie kobiety. Funkcjonowanie wszystkich układów i narządów ulega zmianie dostosowując się do rozwijającego się płodu. Przyszła mama szczególnie skupia się na dbaniu o swoje zdrowie i samopoczucie, starając się zapewnić dziecku jak najlepsze „warunki do rozwoju”. Oprócz rosnącego brzuszka kobiety w ciąży zauważają szereg zmian w swoim ciele, również zmian skórnych. Większość tych zmian ma podłoże hormonalne i znika po porodzie, warto jednak wiedzieć jak dbać skórę w czasie ciąży i jak poradzić sobie z pojawiającymi się problemami skórnymi.

W czasie ciąży zwiększa się pigmentacja skóry, szczególnie w okolicach sromu i brodawek piersiowych. Charakterystyczną zmianą występującą od drugiego trymestru ciąży jest pojawienie się kresy czarnej (linea nigra), ciemnej kreski biegnącej od pępka w dół. Zmiany te spowodowane są zwiększonym odkładaniem się barwnika – melaniny na skutek podwyższonego poziomu progesteronu, estrogenów i ACTH. Zwykle, gdy poziom hormonów wraca do normy zmiany barwnikowe również ustępują, ale może się zdarzyć, że pozostaną pomimo stabilizacji hormonów.

Inną zmianą skórną charakterystyczną dla okresu ciąży jest występowanie ostudy ciężarnych (chloasma). To brązowe plamy pojawiające się na twarzy, wynikające również z nadmiernego gromadzenia się melaniny. Plamy te mogą występować na grzbiecie nosa, policzkach i czole, zwykle znikają po porodzie. W przypadku wystąpienia ostudy zaleca się stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym (powyżej, 20 SPF), aby nie nasilać objawów, można również zastosować krem z wyciągiem z ogórka (ma działanie rozjaśniające). Pamiętajmy o stosowaniu kremów z filtrem nie tylko w okresie letnim – wiosenne słońce może okazać się tak samo zdradliwe.

Zmiany hormonalne mogą odbić się również na skóry twarzy, może być bardzo przesuszona lub wręcz przeciwnie zacząć się intensywnie przetłuszczać. Dobierajmy, więc kosmetyk adekwatnie do potrzeb, wybierając produkty delikatnie działające. Kobiety w trakcie ciąży często są bardzo wrażliwe na zapachy, aby więc uniknąć mdłości czy nawet wymiotów, nie wybierajmy kosmetyków o intensywnym zapachu.

Wzrost poziomu estrogenów w czasie ciąży odpowiada również za kondycję włosów. Przyszłe mamy często obserwują, że ich włosy są mocniejsze i szybciej rosnącą. Niestety zmienia się to w okresie poporodowym, gdy poziom estrogenów gwałtownie spada, włosy nadmiernie wypadają i tracą dotychczasową kondycję. Po porodzie warto stosować szampony i odżywki wzmacniające strukturę włosów i przeciwdziałające ich wypadaniu.

Rozstępy – jak sobie z nimi poradzić?

Rozciąganie skóry związane z powiększającym się brzuchem i piersiami oraz zmiany hormonalne zachodzące w trakcie ciąży mogą spowodować osłabienie włókien kolagenowych i elastynowych odpowiadających za sprężystość i elastyczność skóry. W efekcie, czego może dojść do przerwania ciągłości włókien i pojawienia się rozstępów – problemu, który martwi wiele przyszłych mam. Rozstępy to podłużne smugi o różnej długości i szerokości, pojawiające się przede wszystkim na skórze brzucha, ud i piersi. Na początku zmiany te maja barwę sino czerwoną, z czasem kolor ten zmienia się na białoróżowy, a skóra w miejscu rozstępów ulega ścieńczeniu i marszczy się.

Rozstępy powstają zwykle w 5-7 miesiącu ciąży (wtedy najszybciej rośnie brzuch), i występują u około 90% kobiet ciężarnych. Aby zminimalizować ryzyko zmian warto stosować profilaktykę przeciw rozstępom już od początku ciąży, a na pewno od 2-3 miesiąca. Profilaktyka ta polega na odpowiednim nawilżaniu skóry za pomocą kosmetyków natłuszczających (emolientów) lub kosmetyków przeciwko rozstępom przeznaczonych dla kobiet w ciąży. W drogeriach można znaleźć wiele produktów w formie balsamów, kremów czy olejków. Często przyszłe mamy zauważają, że dotychczas stosowane kosmetyków powodują uczulenie, dlatego starajmy się wybierać produkty hipoalergiczne, bezzapachowe. Można również własnoręcznie „wyprodukować” kosmetyk na przykład mieszając cukier z oliwą z oliwek lub użyć oleju ze słodkich migdałów. Podczas kąpieli warto również uda i pośladki wymasować szorstką rękawicą lub szczotką, aby poprawić ukrwienie skóry. Pamiętajmy, aby nigdy nie masować intensywnie brzucha, ponieważ może to wywołać przedwczesne skurcze.

Zdecydowanie trudniej wygląda walka z już istniejącymi rozstępami. Często konieczne jest zastosowanie specjalistycznych zabiegów w gabinetach kosmetycznych mających na celu spłycenie i wygładzenie blizn, takie zabiegi mogą być jednak wykonywane dopiero po zakończeniu karmienia piersią.

Podczas pielęgnacji ciała przyszłe mamy powinny pamiętać również o piersiach. Na rynku dostępne są preparaty niwelujące wystąpienie rozstępów na piersiach przeznaczone dla kobiet w ciąży oraz dla kobiet w okresie laktacji. Preparaty te w swoim składzie posiadają niedrażniące i nieuczulające substancje, takie jak: witamina E, kolagen, elastyna lub masło Shea.

Oprócz nawilżenia skóry bardzo ważnym elementem w zapobieganiu rozstępom jest dieta i aktywność fizyczna. Niestety duży udział mają również predyspozycje genetyczne.

Gdy skóra swędzi…

Szacuje się, że co piąta kobieta w ciąży skarży się na świąd skóry, najczęściej w trzecim trymestrze. Objaw ten zwykle spowodowany jest napinaniem się włókien sprężystych skóry. Świąd początkowo dotyczy tylko okolicy brzucha, ale nierzadko rozprzestrzenia się na inne okolice. Intensywne drapanie swędzącej skóry może doprowadzić do powstania tak zwanych przeczosów – liniowych ubytków w skórze. Uporczywe swędzenie, szczególnie, gdy dotyczy też okolicy pachwin, ud, podbrzusza i okolic intymnych przyszła mama powinna omówić ze swoim lekarzem lub położną, ponieważ objaw ten może być związany z poważniejszą chorobą – zakażenie grzybicze lub bakteryjne bądź żylaki sromu.

Z kolei uogólniony świąd całego ciała może nakierować lekarza na diagnostykę w kierunku: wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych, cukrzycy, chorób układowych, chorób nerek, świerzbu lub wszawicy.

Jeśli wykluczone zostaną patologiczne przyczyny uporczywego świądu, pozostaje zastosowanie kosmetyków o działaniu nawilżającym i uelastyczniającym lub preparatów ze składnikami przeciwświądowymi (na przykład preparatu Optiderm zawierającego mocznik i polidokanol).

Problem pękających naczynek – jak sobie z nimi poradzić?

Pajączki, czyli drobne, popękane naczynka krwionośne to kolejny problem skórny, z jakim muszą zmierzyć się kobiety w ciąży. Ma to związek ze zmianami w układzie krążenia, który w czasie ciąży jest dodatkowo obciążony. Gdy problem pękających naczynek występował przed ciążą istnieje większa szansa na jego nasilenie. Aby zadbać o skórę warto stosować kremy do cery naczyniowej (sprawdź wcześniej skład, czy nie ma niebezpiecznych substancji) i unikać skrajnie zimnych i gorących temperatur.

Jakich zabiegów w czasie ciąży należy unikać?

Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby kobiety w ciąży mogły korzystać z usług fryzjera czy też kosmetyczki. Warto jednak wiedzieć, jakich zabiegów uniknąć, i co może mieć wpływ na mamę i dziecko:

  • Farbowanie włosów – Powstrzymajmy się od niego w pierwszym trymestrze ciąży, gdy trwa proces wykształcania się narządów u dziecka. W kolejnych miesiącach możemy wykonywać ten zabieg bez ograniczeń, dobrze jest jednak poprosić o farby bez amoniaku. Kobiety w ciąży powinny pamiętać również o tym, że na skutek zmian hormonalnych uzyskany kolor może się różnić od oczekiwanego.
  • Zabiegi z wykorzystaniem prądów oraz fal radiowych – mogą niekorzystnie wpłynąć na dziecko oraz spowodować poparzenia
  • Depilacja ciepłym woskiem – może spowodować zaburzenia krążenia i predysponować do pojawienia się żylaków
  • Sauna – może doprowadzić do pękania naczynek krwionośnych oraz przedwczesnych skurczów macicy.  To dość kontrowersyjne obostrzenie, z którym nie wszyscy się zgadzają. W krajach fińskich również kobiety w ciąży korzystają z sauny, pamiętajmy jednak, że organizm osób stale korzystających z sauny jest zaadoptowany do zmienionych warunków. Jeśli więc chcesz skorzystać z sauny po raz pierwszy, w czasie ciąży powstrzymaj się. Gdy regularnie korzystasz z sauny, zapytaj swojego lekarza czy nie widzi przeciwwskazań.
  • Solarium – promieniowanie ultrafioletowe prowadzi do rozkładu kwasu foliowego, co zwiększa ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej. Ponadto uważa się, że korzystanie z solarium może spowodować przedwczesny poród.
  • Zabiegi z wykorzystaniem promieniowania ultradźwiękowego (np. zabiegi peelingu kawitacyjnego) – mogą mieć działanie poronne
  • Zabiegi depigmentujące – mogą spowodować podrażnienie ciała i wady rozwojowe u dziecka
  • Zabiegi przeciwtrądzikowe – mogą mieć teratogenny wpływ na płód oraz działać toksycznie na czynność wątroby
  • Zabiegi podwyższające ciśnienie – mogą mieć szkodliwy wpływ zarówno na matkę jak i na dziecko
  • Zabiegi z wykorzystaniem alg (maski, okłady) – mają intensywny zapach a ich obecność w krwiobiegu może okazać się szkodliwa dla dziecka

Jakich składników w kosmetykach powinna unikać przyszła mama?

Jak już wcześniej wspominaliśmy dla przyszłych mam najlepsze będą kosmetyki o delikatnym, niedrażniącym zapachu, hipoalergiczne. Na co więc zwracać uwagę wybierając kremy, balsamy czy olejki? Kobiety w ciąży nie powinny stosować kosmetyków zawierających:

  • Ksenosterogeny – substancje o działaniu estrogennym mogą nasilać się przebarwienia. Związki te znajdują się w oleju sojowym i wyciągach z soi
  • Ftalany – związki te mogą oddziaływać feminizująco na gruczoły płciowe u chłopców a u dziewczynek spowodować wcześniejsze dojrzewanie
  • BHT i BHA – to syntetyczne antyutleniacze zapobiegające rozkładowi kosmetyku. Udowodniono, że mają one działanie toksyczne i rakotwórcze.
  • Retinol i retinoidy (witamina A i jej pochodne) – substancje te mogą powodować uszkodzenie płodu
  • Tetracykliny – antybiotyki te zawarte są w lekach przeciwtrądzikowych. U kobiet w ciąży są bezwzględnie zakazane, z uwagi na toksyczne działanie na wątrobę kobiety ciężarnej i ryzyko uszkodzenia płodu
  • Kwas salicylowy i jego pochodne – związek ten może powodować wady wrodzone, zaburzenia ciąży oraz zaburzenia krzepnięcia krwi u noworodka
  • Triklosan – to konserwant wchodzący w skład niektórych mydeł antybakteryjnych i płynów pod prysznic, mogący mieć działanie rakotwórcze
  • Fluor w dużym stężeniu – może okazać się toksyczny dla płodu
  • Kwasy owocowe AHA w dużym stężeniu – mogą być toksyczne dla płodu
  • Olejek rozmarynowy – po podaniu doustnym ma działanie poronne, zawiera ponadto rakotwórczy safrol
  • Olejek bergamotowy – związek ten wykazuje działanie fotoksyczne, przez co może nasilać się plamy pigmentacyjne
  • olejek z Bazyli, mirry, mięty, lauru, olejek cedrowy, olejek szałwiowy, olejek jałowcowy, olejek jaśminowy – wszystkie te olejki mogą mieć szkodliwy wpływ na dziecko

Jak przyszła mam powinna dbać o urodę?

Póki, co w powyższym tekście przedstawiliśmy najczęstsze problemy skórne, z którymi borykają się kobiety ciężarne oraz zabiegi i składniki, których powinny unikać. Nie oznacza to jednak, że kobiety w ciąży muszę rezygnować z zabiegów pielęgnacyjnych, wręcz przeciwnie. Dla każdej przyszłej mam można polecić szereg zabiegów takich jak:

  • Masaż relaksacyjny twarzy – możesz go wykonywać nawet podczas nakładania ulubionego kremu. Poprawi ukrwienie i zapobiegnie występowaniu opuchlizny.
  • Manicure japoński – pozwoli na nawilżenie, odżywienie i poprawienie stanu płytki paznokcia
  • Natryski naprzemiennie ciepłą i zimną wodą – poprawią ukrwienie i napięcie skóry
  • Łagodne maseczki i peelingi na całe ciało – dzięki nim można usunąć martwy naskórek, nawilżyć skórę a także poprawić jej elastyczność. Do twarzy polecane są maseczki lub ampułki z kwasem hialuronowym. Z kolei dobierając kosmetyk do ciała warto wspomóc się preparatem przeciw rozstępom.
  • Masaż kręgosłupa – może okazać się doskonałym sposobem na bóle krzyżowe, często występujące u ciężarnych
  •  Relaksujące kąpiele z dodatkiem olejku: rumiankowego, cytrusowego, różanego lawendowego, neroli, z drzewa sandałowego, eukaliptusowego, geranium

Tak, więc pamiętajmy, aby w ciążyć zadbać nie tylko o zdrowie, ale również urodę i dobre samopoczucie.

5/5 - (2 votes)

Więcej artykułów i porad:

Toksoplazmoza w ciążyToksoplazmoza w ciąży – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, powikłania dieta w ciążyDieta w ciąży – zasady i wskazówki dotyczące właściwego odżywiania, suplementacja