Zaktualizowano: 20 września.2022 r.

Kuliste, niebiesko-czarne, cierpkie w smaku owoce aronii zawierają szereg substancji o działaniu prozdrowotnym. Przetwory oraz preparaty zawierające aronkę wzmacniają odporność, chronią serce oraz działają przeciwstarzeniowo. Jak wygląda aronia czarnoowocowa? W jaki sposób uprawiać roślinę? Jakie substancje czynne zawierają owoce aronii? Jakie są właściwości prozdrowotne aronii? W jaki sposób przyrządzić dżemy i nalewki z aronii?

Aronia czarnoowocowa – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetwory

Jak wygląda aronia czarnoowocowa?

Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa), inaczej zwana aronką, aronią czarną lub jarzębiną czarną, to wieloletni krzew należący do rodziny różowatych.

Roślina ta pochodzi ze wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej, gdzie rośnie w stanie dzikim, a od XIX wieku uprawiana jest również w Europie. Synonim jarzębina czarna wziął się od morfologicznego podobieństwa aronii do jarzębiny.

Krzewy rosnące do 3m wysokości mają ciemnozielone, owalne, drobno ząbkowane na brzegach, ułożone naprzemianlegle liście z krótkimi ogonkami. Białe lub różowe kwiaty zebrane w kwiatostany pojawiają się w okolicy maja i czerwca, natomiast dojrzałe owoce we wrześniu. Głównym surowcem zielarskim są właśnie owoce aronii, będące niebieskawoczarnymi, kulistymi jagodami o średnicy około 1cm, tworzącymi duże grona. 

W jaki sposób uprawia się aronię czarnoowocową?

Z uwagi na małe wymagania co do gleby i odporność na działanie niskich temperatur Aronia melanocarpa staje się coraz popularniejszą rośliną uprawianą w Naszych ogródkach.

Najlepsze warunki do wzrostu rośliny to próchnicza gleba o dobrej strukturze, odpowiednia wilgotność oraz dostęp światła słonecznego. Z kolei kamienista czy też żwirowa gleba o zasadowym odczynie nie są warunkami odpowiednimi dla aronii.

Plantację aronii zakłada się najczęściej z sadzonek, choć można do tego celu wykorzystać również nasiona. Ukorzenione sadzonki wysadza się w rozstawie co 1,5m-2m, późną jesienią, w październiku lub listopadzie. Pierwszy zbiór owoców możliwy jest już w kolejnym roku, choć na obfite owocowanie należy poczekać 2-3 lata. Przed posadzeniem dobrze jest użyźnić glebę kompostem lub obornikiem. 

Po kilku latach z jednego krzewu aronii uzyskuje się nawet 6-12 kg owoców. Aby cieszyć się zbiorami przez wiele lat należy odpowiednio dbać o roślinę, usuwać chwasty oraz nawozić substancjami mineralnymi w okresie kwitnienia aronii. 

Owoce aronii (Aroniae fructus) można wykorzystać bezpośrednio po zebraniu lub wysuszyć w temperaturze 40°C.

Jakie substancje czynne znajdują się w aronii czarnoowocowej?

Prozdrowotne działanie aronii czarnoowocowej wynika z zawartości szeregu cennych substancji czynnych, do których możemy zaliczyć:

  • Cukry proste i złożone
  • Antocyjany
  • Garbniki
  • Kwasy organiczne
  • Flawonoidy (a dokładnie pochodne kwercetyny)
  • Pektyny
  • Sole mineralne
  • Witaminy (zwłaszcza witaminę P, C, B1, B6, E, PP)
  • Karoten

Co ważne dzięki zawartości substancji bakteriostatycznych owoce aronii mogą być przechowywane przez długi czas bez obawy o ich psucie się.

Bogata lista substancji aktywnie czynnych sprawia, że aronia ma działanie przeciwzapalne, hipotensyjne, a także wzmacniające odporność.

Jakie działanie lecznicze wykazuje aronia czarnoowocowa?

Wszechstronne działanie aronii przedstawiliśmy powyżej, teraz pora na dokładniejsze wyjaśnienie, kiedy warto wspomóc się ziołolecznictwem.

  • Układ krwionośny – Antocyjany, garbniki oraz kwasy organiczne zawarte w owocach aronii normalizują krążenie obwodowe, obniżają ciśnienie krwi, wzmacniają naczynia krwionośne a także działają przeciwzapalnie. Ponadto udowodniono, że aronia pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi.
  • Układ odpornościowy – Przetwory oraz preparaty roślinne zawierające aronię, bogatą w witaminę C, są szczególnie polecane osobom często chorującym na infekcje górnych dróg oddechowych, osłabionych stosowana antybiotykoterapią. 
  • Układ oddechowy – Aronia ma działanie przeciwgorączkowe i wykrztuśne, może więc stanowić uzupełnienie w terapii schorzeń układu oddechowego.
  • Układ nerwowy – Przetwory zawierające aronię mają działanie uspokajające, redukują i łagodzą poziom stresu. 
  • Aronia spośród wszystkich owoców zawiera najwięcej antocyjanów, które pomagają zwalczyć wolne rodniki powstające w organizmie, dzięki czemu ma również działanie przeciwstarzeniowe oraz przeciwnowotworowe.
  • Owoce aronii zawierają kwas chlorogenowy, która spowalnia wchłanianie glukozy a co za tym idzie pomaga normalizować poziom cukru we krwi.
  • Spożywanie przetworów czy też gotowych preparatów z aronią pozwala również zadbać o zdrowe oczy i cieszyć się dobrym wzrokiem. 

W jaki sposób przygotować przetwory z aronii czarnoowocowej?

Poniżej prezentujemy kilka przepisów na przetwory z aronii, do przyrządzenia w warunkach domowych.

  • Sok z aronii – Owoce myjemy pod bieżącą, zimną wodą, a następnie zalewamy dwoma szklankami zimnej wody (na 1 kg owoców) i gotujemy na wolnym ogniu przez 40 minut. Przed gotowaniem możemy owoce zamrozić na 12 godzin, puszczą więcej soku.  Po odcedzeniu soku dodajemy 1/3 szklanki cukru i sok z jednej cytryny, doprowadzamy ponownie do wrzenia a następnie przelewamy do przygotowanych słoików.
  • Konfitura z aronii – Owoce aronii (1kg) sparzyć wrzątkiem, ostudzić w zimnej wodzie i umieścić w garnku. Wrzącym syropem przygotowanym z 2 szklanek wody i 0,5 kg cukru zalać owoce aronii i gotować przez około 5 minut. Następnie tak przygotowaną konfiturę należy odstawić na około 10 godzin. Po tym czasie dodajemy 900g cukru, mieszamy i gotujemy do całkowitego rozpuszczenia cukru. Gotowe przetwory przekładamy do słoików.  
  • Dżem z aronii – 1 kg owoców aronii zalewamy 250 ml świeżego soku jabłkowego i dodajemy kilogram cukru. Wszystko dokładnie mieszamy i gotujemy kilka minut. Zestawiamy garnek z ognia i pozostawiamy na kilka godzin, najlepiej na całą noc. Po tym czasie ponownie zagotowujemy dżem i przekładamy do słoików.
  • Nalewka z aronii – Do dużego słoika wsypujemy kilogram dokładnie oczyszczonych i umytych owoców aronii, zalewamy je litrem spirytusu ora litrem wódki. Szczelnie zamknięty słoik zostawiamy na miesiąc w słonecznym miejscu. Po tym czasie zlewamy alkohol do osobnego słoika a owoce zasypujemy cukrem według uznania (najlepiej około 0,5 kg cukru) i odstawiamy na kolejne dwa tygodnie. Po tym czasie należy połączyć owoce z alkoholem i całość przefiltrować przed przelaniem do butelek.

Możemy również wykorzystać gotowe preparaty zawierające aronię, dostępne w aptekach i sklepach zielarskich, do których należą:

  • Bioaron C (syrop)
  • Bioaron system Baby (krople)
  • Blu Junior (płyn doustny)
  • Immunofort (płyn)
  • Profilaktin Odporność (syrop)
  • Aronia kapsułki
  • Cerutin Junior (syrop)
  • Vitalbon (kapsułki)
  • Vocaler (pastylki do ssania)
  • Circulovis (herbata ziołowa)
  • Immucol 3 lub Immucol 6 (syrop)
  • Lutezan Premium (kapsułki)
5/5 - (1 vote)

Więcej artykułów i porad:

Aloes - właściwości, zastosowanie, przeciwwskazaniaAloes – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania mięta pieprzowaMięta pieprzowa – właściwości lecznicze i zastosowanie, przeciwwskazania szyszka chmielu zwyczajnegoChmiel zwyczajny – właściwości lecznicze i zastosowanie, przeciwwskazania liście chrzanu pospolitegoChrzan pospolity – właściwości lecznicze i zastosowanie, przeciwwskazania, przepisy główka oraz ząbki czosnkuCzosnek pospolity, czosnek zwyczajny (Allium sativum) – właściwości zdrowotne, zastosowanie, skutki uboczne Bazylia pospolita, Ocimum basilicumBazylia pospolita (Ocimum basilicum) – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia Anyż nasionaAnyż (Pimpinella anisum) – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia nasiona czarnuszki i olej z czarnuszki siewnejCzarnuszka siewna (Nigella sativa) – właściwości lecznicze i zastosowanie, przepis na napar z czarnuszki dzięgielArcydzięgiel litwor – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetwory, przeciwwskazania Arnika górskaArnika górska – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetwory, przeciwwskazania Tlenoterapia hiperbaryczna polega na wdychaniu czystego tlenu w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznegoKomora hiperbaryczna – działanie, wskazania, przygotowanie do zabiegu, przeciwwskazania, cena, powikłania babka lancetowataBabka lancetowata – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetwory