Zaktualizowano: 24 października.2022 r.

Bazylia pospolita (bazylia ogrodowa, bazylia właściwa, bazylia anyżowa, bazylia wonna, bazylika, bazylek wonny) to roślina o wyraźnym zapachu i zielonych listkach kojarzona głównie z zielonym sosem pesto, którego głównym składnikiem jest właśnie bazylia. Zioło wykorzystywane ze względu na walory smakowe głównie w kuchni włoskiej, indonezyjskiej, tajskiej i wietnamskiej.  Bazylia oprócz zastosowania jako przyprawa w kuchni posiada wiele korzyści zdrowotnych. W naszym artykule wyjaśniamy, co warto wiedzieć o bazylii pospolitej, jej zaletach i zastosowaniach.

Bazylia pospolita, Ocimum basilicum

Bazylia pospolita (Ocimum basilicum)

Bazylia pospolita to jednoroczna roślina z rodziny jasnotowatych, która pochodzi z tropikalnej części Azji i Indii. Roślina ta osiąga do 50 cm wysokości, ma jasnozielone i błyszczące liście, na szczytach pędów znajdują się drobne kwiaty koloru czerwonawego, różowego lub żółtobiałego. Bazylia pospolita rozmnaża się poprzez nasiona, które znajdują się w owocach bazylii zwanych rozłupnią, po dojrzeniu rozłupnia rozpada się na 4 nasionka. Bazylia występuje w Azji Południowej, Indiach, Jawie, Cejlonie a obecnie uprawiana jest w Ameryce Południowej, Europie, południowo-zachodniej Azji i  Afryce.  W naszym kraju najbardziej znanymi gatunkami bazylii są: bazylia pospolita, bazylia cytrynowa, bazylia czerwona, bazylia grecka, bazylia cynamonowa.

Bazylia pospolita – surowiec i jego pozyskiwanie

W zielarstwie surowcem pozyskiwanym z Bazylii Pospolitej jest ziele bazylii (Basilici herba), które zawiera olejek bazyliowy. Bazylia pospolita jest rośliną wymagająca jeśli chodzi o uprawę, trzeba jej zapewnić odpowiednie ciepło, nasłonecznienie oraz  żyzną i wilgotną glebę.

Plantację bazylii możemy założyć na 2 sposoby: Pierwszy i najprostszy to wysiew nasion bazyli wprost do gruntu co jest najczęstszą praktyką lub poprzez wysiew nasion bazyli do inspektów (w dużym uproszczeniu skrzynia bez dna z oknem  umożliwiającym otwarcie lub rozszczelnienie). Ziele bazylii (Basilici herba) zbiera się w początkowym okresie kwitnienia, natomiast do celów przyprawowych liście bazylii zbiera się przed kwitnieniem rośliny.

Przy zbiorze surowca bazylii trzeba pamiętać o tym aby nie pozostawiać ściętych roślin na słońcu tylko jak najszybciej przenieść do suszarni. Wysuszony surowiec najlepiej przechowywać w torbach papierowych lub w naczyniach szklanych z dala od światła.

Bazylia pospolita – substancje czynne

Ziele bazylii (Basilici herba) posiada do 1,5% olejków eterycznych – olejek bazyliowy, który posiada bardzo silny, korzenno-kwiatowy zapach i lekko źółtawą barwę. W olejku eterycznym bazylii znajdziemy takie substancje czynne jak:

Bazylia pospolita – działanie i zastosowanie

Bazylia pospolita (Ocimum basilicum) posiada bardzo wiele korzyści zdrowotnych, które wynikają z jej spożywania. Do najważniejszych korzyści możemy zaliczyć:

  • pobudza wydzielanie soku żołądkowego
  • reguluje trawienie
  • wykazuje działanie rozkurczające i wykrztuśne
  • działa uspokajająco na system nerwowy
  • działa wiatropędnie
  • zapobiega wzdęciom
  • działa antyseptycznie
  • wykazuje działanie wzmacniające
  • reguluje florę bakteryjną

W dzisiejszych czasach bazylia w lecznictwie ma mniejsze zastosowanie niż kiedyś. Bazylię stosuje się głównie jako lek rozkurczowy, który ułatwia trawienie (w zaburzeniach przewodu pokarmowego) i poprawia apetyt. To cenne zioło stosuje się również przy takich dolegliwościach jak:  choroby górnych dróg oddechowych, kaszel, zapalenie dróg moczowych, nieżyt żołądka, zaparcia oraz zewnętrznie: do płukania gardła, kąpieli oraz na trudno gojące się rany.

Napar z bazylii stosowany jest w schorzeniach pochodzenia nerwowego oraz przy bólach: żołądka, wątroby, jelit oraz przy przeziębieniu.  Liście bazylii lub sok stosuje się do nacierań po ukąszeniu przez owady, w grzybicy.  Olejek eteryczny  z bazylii swoje zastosowanie znalazł jako dodatek do kąpieli, który znakomicie pomaga w przypadku zmęczenia lub wyczerpania nerwowego.

Interakcje bazylii pospolitej z niektórymi substancjami

Bazylia może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami lub substancjami. Poniżej prezentujemy kilka przykładów:

  • Leki na nadciśnienie (leki hipotensyjne) – Trzeba mieć na uwadze, że ekstrakt z bazylii może zmniejszyć ciśnienie krwi u niektórych osób, dlatego warto porozmawiać o tym ze swoim lekarzem.
  • leki przeciwzakrzepowe – Przyjmowanie olejku lub ekstraktu w połączeniu z lekami przeciwzakrzepowymi może zwiększyć ryzyko wystąpienia siniaków i krwawień, dlatego warto porozmawiać o tym ze swoim lekarzem.

Przepis na napar z bazylii

Do przygotowania naparu z bazylii pospolitej będzie nam potrzebna 1 łyżka suszonego ziela, którą zalejemy 1,5 szklanki wrzącej wody. Zalaną mieszankę trzymamy pod przykryciem przez okres 15 minut. Po tym czasie całość przelewamy do termosu i pijemy po pół szklanki trzy razy dziennie między posiłkami.

Preparaty na rynku polskim zawierające bazylię

  • Alter Medica ŚWIĘTA BAZYLIA 60 kaps.
  • VERA NORD, olejek eteryczny, bazylia, 10ml
  • Dabur Herbal, pasta do zębów z bazylią Tulsi, bez fluoru, 100ml
  • SWANSON Full Spectrum Holy Basil Leaf BAZYLIA 400 mg 120 kapsułek
5/5 - (2 votes)

Więcej artykułów i porad:

Aloes - właściwości, zastosowanie, przeciwwskazaniaAloes – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania mięta pieprzowaMięta pieprzowa – właściwości lecznicze i zastosowanie, przeciwwskazania szyszka chmielu zwyczajnegoChmiel zwyczajny – właściwości lecznicze i zastosowanie, przeciwwskazania liście chrzanu pospolitegoChrzan pospolity – właściwości lecznicze i zastosowanie, przeciwwskazania, przepisy główka oraz ząbki czosnkuCzosnek pospolity, czosnek zwyczajny (Allium sativum) – właściwości zdrowotne, zastosowanie, skutki uboczne Anyż nasionaAnyż (Pimpinella anisum) – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia nasiona czarnuszki i olej z czarnuszki siewnejCzarnuszka siewna (Nigella sativa) – właściwości lecznicze i zastosowanie, przepis na napar z czarnuszki dzięgielArcydzięgiel litwor – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetwory, przeciwwskazania Arnika górskaArnika górska – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetwory, przeciwwskazania Aronia czarnoowocowa – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetworyAronia czarnoowocowa – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetwory Tlenoterapia hiperbaryczna polega na wdychaniu czystego tlenu w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznegoKomora hiperbaryczna – działanie, wskazania, przygotowanie do zabiegu, przeciwwskazania, cena, powikłania babka lancetowataBabka lancetowata – opis, występowanie, substancje czynne, działanie, przetwory